Scoop ή η νομοτέλεια της (αυτο)εξαπάτησης

Όταν οι άνθρωποι ειναι έτοιμοι να πιστέψουν σε κατι, θα το πιστέψουν ο κόσμος να χαλάσει. Ακομα κι αν εμφανιστεί μπροστά τους τριμελής επιτροπή αποτελούμενη απο τον Αριστοτέλη, τον Αινστάιν και το Γκάντι αναπτύσσοντας λογικά επιχειρήματα, δίνοντας αριθμούς, διαγράμματα και ακράδαντες αποδείξεις.
Υπαρχει μια ωραιότατη τελευταία σκηνή στην ταινία Scoop του Γούντι Άλλεν (άλλο ενα ιδιοφυές του σενάριο, μπάι δι γουέϊ...):
Ο χαρακτήρας που υποδύεται ο Άλλεν μόλις εχει πεθάνει. Βρίσκεται στη βάρκα με κατι αλλους νεκρούς, διασχίζουν τον Ποταμό, με το Χάροντα καπετάνιο. Οι πρόσφατα θανόντες ειναι "κάπως". Ήρθε το Τέλος...
Ο Γούντι αποφασίζει να τους φτιάξει το κέφι. Τους λεει να μην απελπίζονται, εντάξει, θάνατος ειναι αυτός δεν ειναι αστεία, αλλά να, θυμάται οτι και ο ιδιος οταν ηταν μικρός τραύλιζε αφόρητα αι οι γιατροί έλεγαν οτι ειναι χαμένη υπόθεση. Αλλά να, τελικά μια χαρά μιλάει κλπ, κλπ. Μη θεωρούμε τιποτα δεδομένο...
Και ως δια μαγείας τα κέφια των νεκρών φτιάχνουνε και η πεθαμένη ζωή τους παίρνει μια ευχάριστη, σχεδόν εύθυμη τροπή. Ο θάνατος, παρουσία του σκοτεινού Βαρκάρη, περνάει σε δεύτερη μοίρα για λιγο...
Κάπως έτσι.
Αφήστε όποιον θέλει, να πιστεύει οτι θέλει. Η ζωή δεν ειναι αυτο που σχεδιάζουν τα επιρρεπή στη εξαπάτηση (και αυτοεξαπάτηση) μυαλά μας. Κανείς μας δεν εξαιρείται απο τις πλάνες.
Η ατομική επικράτηση ή το ειμαι δυνατός, ή πλούσιος, ισχυρός, πολέμαρχος ή πρωθυπουργός ενός ατελούς κράτους, ειναι κομμάτι της ανθρώπινης φύσης, μάλλον, πολυ πριν υπάρξει άνθρωπος με τη σημερινή του υπόσταση. Και ειναι στο κέντρο καθε διαμάχης και οποιασδήποτε ιστορικής σύγκρουσης.
Η ζωή ειναι ωραία. Η πολιτικη δε θα φέρει ποτέ την ευτυχία. Αυτή, ειναι ιδιωτική υπόθεση του καθενός. Η καλή πολιτικη οφείλει να μειώνει τη συλλογική δυστυχία. Η δημοκρατια και τα δικαιώματα ειναι οι μεγαλύτερες ανθρώπινες επινοήσεις.
Αν βρούμε και τροπο να μην καταστρέψουμε τον μοναδικό πλανήτη που εχουμε για σπίτι, όλα θα πανε κάπως καλύτερα.

Μπούρδες

Τα διάβασα κι εγώ λοιπον. Μπούρδες οι διαφορές. "Επέκταση προγράμματος" ήθελε το Γιούρογκρουπ, "επέκταση δανειακής σύμβασης" ηταν έτοιμος να υπογράψει ο Γιανης...

Μπούρδες, μπούρδες μπούρδες.

Λες και περάσαμε απο λοβοτομή και δεν καταλαβαίνουμε τι λέει ενα κειμενάκι 150 λέξεων.

Νταισελμπλουμ: "τα ανωτέρω αποτελούν τη βάση για ένα αίτημα για την παράταση του ισχύοντος δανειακού προγράμματος, το οποίο θα πάρει τη μορφή ενός ενδιάμεσου βήματος προς μια νέα συμφωνία οι λεπτομέρειες της οποίας θα συζητηθούν και θα αποφασιστούν σε μία περίοδο έξι μηνών"

Μοσκοβισί: «Τα παραπάνω σχηματίζουν μια βάση για μια επέκταση της τρέχουσας δανειακής σύμβασης, που θα μπορούσε να λάβει τη μορφή ενός [τετράμηνου] ενδιάμεσου προγράμματος, ως μεταβατικό στάδιο προς ένα νέο σύμφωνο για την ανάπτυξη για την Ελλάδα, που θα εξαχθεί και ολοκληρωθεί σε αυτή την περίοδο»,

(Δυο μήνες χαρίζει ο άρχοντας Νταις!)

Μπούρδες, μπούρδες μπούρδες!

Ποια Ευρώπη των λαών και κουραφέξαλα;

Ο κ.Τσιπρας τίναξε στον αέρα τη διαπραγμάτευση για να εγκλωβίσει τους τρελαμενους δραχμομανείς στο κόμμα του και το φασιστακο τον Καμμένο.

Ο κ.Τσιπρας θα κάνει οτι ειναι δυνατόν να γινει για να γαντζωθεί στην πιο πολύτιμη καρέκλα που υπάρχει σ αυτο τον τόπο. 

Θα εχει οδηγό τις δημοσκοπήσεις, θα ρίξει το γάντι (σήμερα κιόλας) στους λαφαζανηδες και θα τους καλέσει να ρίξουν την κυβέρνηση αν τολμάνε ώστε να πάει σε εκλογές χωρις βαρίδια και να πάρει αυτοδυναμία.(πλαν Β1)

Ή Θα τους τουμπαρει όλους και θα ειναι κυρίαρχος για ενα διάστημα και βλέεεεπουμε (πλαν Β2)

Μπούρδες μπούρδες μπούρδες. 

Κανείς δε νοιάζεται για τη μείωση της συλλογικής δυστυχίας.

Το πολιτικό σύστημα που γέννησε όλη τη συμφοροδιαφθορά και ενα μεγαλοπρεπώς αποτυχημένο κράτος, γέννησε τώρα τον κ. Τσίπρα που εχει ενα και και μοναδικό πλαν Α: να ειναι πρωθυπουργός. 

Ολα τ αλλα ειναι λόγια.

ΥΓ

Ο νάρκισος Γιανης σε καθε περίπτωση θα καεί ως μετέωρο. Τώρα ή αργότερα. Ανήκει στα αναλώσιμα.

Τι ειπα στο στο Ποτάμι, στο Λαύριο

Η σύντομη ομιλία μου στο συνεδριο του Λαυρίου, στο Ποτάμι:

Καλημέρα, καλές εργασίες εύχομαι όπως είναι αυτονόητο. Υπάρχει μια διάχυτη αγωνία αυτοπροσιορισμού, η οποία εντείνεται από τις πιέσεις που δέχεται Το Ποτάμι να αυτοπροσιοριστεί. Μη μασάτε παρακαλώ. Μη μασάτε με τα αριστερόμετρα και τα πατριωτόμετρα. Δέκα εκατομμύρια Έλληνες, εφτάμιση δισεκατομμύρια όντα σ’ αυτόν τον πλανήτη, ο καθένας έχει την αποκλειστική, την προσωπική του ιδεολογία, όσο έχει και το προσωπικό του δαχτυλικό αποτύπωμα. Είμαστε ο καθένας μοναδικός. Όλοι έχουμε τα ίδια δικαιώματα και κανένας δεν έχει το προνόμιο του αλάθητου. 

Να θυμίζετε, σε όσους χρειάζεται, ότι δεν είναι αριστερή πολιτική τα δανεικά κι αγύριστα. Δεν είναι πατριωτισμός η εύνοια σε ορισμένες ελίτ κατηγορίες πολιτών. 

Δεν είναι αριστερή πολιτική να σπέρνεις ψεύτικες ελπίδες. Δεν είναι πατριωτισμός ο πολιτικός χειρισμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. 

Δεν είναι αριστερή ιδεολογία το να τάζεις συλλογική ευτυχία και μάλιστα δια της προσλήψεως στο Δημόσιο. Δεν είναι πατριωτιμός η επίκληση της Παναγιάς, είναι θεομπαιχτισμός. 

Αριστερή και πολιτική είναι η προσπάθεια της μείωσης της συλλογικής δυστυχίας παντού και διαρκώς, στο εισόδημα, στην εργασία, στην υγεία και στον ελεύθερο χρόνο. Πατριωτική πολιτική είναι να αισθάνεται κανείς περήφανος για τη χώρα του όταν οι νόμοι εφαρμόζονται στα ίσα για όλους κι όταν η χώρα του είναι πρωταθλητής στα δικαιώματα των πολιτών αλλά και των κατοίκων της ανεξάρτητα, καταγωγής, θρησκείας και σεξουαλικής προτίμησης. Αυτήν την πατρίδα υπερασπίζομαι εγώ. Αυτήν οραματίζομαι, αυτήν ονειρεύομαι. 

Αριστερή πολιτική είναι να προσπαθείς να συνθέσεις και συμβιβασμούς ικανούς να φέρουν τα πράγματα ένα βήμα πιο κοντά στον ορθολογισμό και στην πραγματικότητα. 

Εθνική πολιτική είναι να έχεις στρατηγική για την παιδεία και την καθημερινή κουλτούρα. Εθνικό είναι ό,τι δεν είναι ψέμα κι αριστερό ό,τι σε κάνει να δρας στον τόπο σου αλλά να σκέφτεσαι παγκόσμια, τον άνθρωπο, το περιβάλλον και την δημοκρατία. 

Δεν υπάρχουν πια, λοιπόν, αυτά τα στερεότυπα, δεν υπαρχει η Δεξιά κι η Αριστερά; Υπάρχουν, και βέβαια υπάρχουν. Σήμερα όμως αυτά που έχουν σχηματιστεί, όχι μόνο στον τόπο μας, αλλά παγκόσμια είναι δύο στρατόπεδα. Οι δυνάμεις που ελπίζουν ότι θα καταφέρουν να συντηρήσουν την κοινωνική συνοχή σ’ένα επίπεδο και να κάνουν ένα βήμα μπροστά τις κοινωνίες και οι δυνάμεις της καταστροφής. Τέτοιες έχουν και στον τόπο μας, τέτοιες έχουν και στις Η.Π.Α. Και στην Αγγλία και παντού. Τα παραδείγματα είναι άπειρα. Παρακαλώ, καλές εργασίες, κάντε πολιτική, πάρτε αποφάσεις που να ανοίγουν δρόμους και αφήστε τον προσδιορισμό στους άλλους.

Να ‘στε καλά…

Ευχαριστώ πολύ…

Την επομένη

26/5/2014

Αφιερωμένο στους νικητές - στους οποίους υπερηφάνως και χωρις ίχνος ντροπής συμπεριλαμβάνω και την πάρτη μου:

"Τα μεγαλεία να φοβάσαι, ω ψυχή.

Και τες φιλοδοξίες σου να υπερνικήσεις

αν δεν μπορείς, με δισταγμό και προφυλάξεις

να τες ακολουθείς. Κι όσο εμπροστά προβαίνεις,

τόσο εξεταστική, προσεκτική να είσαι."

Κ.Π.Καβάφης

Σε γενικές γραμμές; Πα μαλ! Βγήκε ο Καμινης, βγήκε ο Μπουταρης και υπάρχουν κάποιες βάσιμες ενδείξεις για έναν πόλο κοινωνίας πολιτών. Το Ποταμι δεν αρκεί προφανώς, η νεκρανασταση του πασοκ μας αφήνει το Βενιζέλο κι ενα κάρο αμοραλιστες και αλλους διεφθαρμένους μες τα πόδια μας να ακυρώνουν έν τη γενεσει της καθε ιδέα ενότητας στη βάση ελευθεριών, δικαιωμάτων και κοινωνίας. Δεν θα εκπλαγώ αν οι παςοκοι εξαπολύσουν καμια επίθεση αγάπης στο συριζα. 

Ο Σαμαρας εχει δει τον τοίχο να έρχεται αλλα οι εξουσίες που (δυστυχώς) εχει ο πρωθυπουργός στη Ελλάδα ειναι τέτοιες που δεν με αφήνουν να προβλέψω το τελος του.

Ο Τσιπρας (και οι γύρω του), εχει δει κι αυτός ορθομενο το δικό του τοίχο αλλά δεν εχει καμμιά άλλη στρατηγική πρόχειρη απ το να θέλει εκλογες, μπας και κρατήσει αυτο που ετοιμάζεται να σκορπίσει. Σου λεει άμα τσεπωσω την εντολή πολλοί θα κάνουν δεύτερες σκέψεις. Τοσο εντός οσο και εκτός ΣΥΡΙΖΑ.

Το ποτάμι πρεπει γρήγορα να αποκτήσει στρατηγική. Πολιτικές εχει, δε μασάω την καραμέλα περι έλλειψης προγράμματος. Ήθος εχει και έξωθεν καλη μαρτυρία. Ωραιους τύπους εχει. Κεφαλές εχει, εξαιρετικές. Αλλα τα έρμα θα ψοφήσουν χωρις σχέδιο. Και χωρις πέντε-έξη σαφείς αρχές. Πάντως ειναι μια κάποια βάση έν δυνάμει κοσμογονίας η ύπαρξη του. 

Σκέφτομαι οτι η εναλλακτική στην κατάρρευση που απειλεί (επι τέλους!) το "πολιτικό σύστημα" μας, ειναι πρόεδροι ομάδων, κάποιοι χαριςματικοι γκανγκστερς και άλλοι του σκοινιού και του παλουκιού με ρευστότητα στη διάθεση τους.

Και αυτοί που βγήκαν; Ε, δεν ειναι και πολυ ψηλό το επίπεδο κρίνοντας απο ΟΛΕΣ τις επιλογές. Και σε αυτο συμπεριλαμβάνω και τον εαυτό μου πρώτο-πρώτο.

Θα μίλαγες με αυτούς που ψηφίζουν τους ναζί;  Εννοείται. Θα μιλαγα με οποιονδήποτε, για οτιδήποτε, οπουδήποτε. Εχω μιλήσει με εξ ίσου παπάρηδες, επικίνδυνους αντικοινωνικους τύπους που νομίζουν οτι ειναι αριστεροί, δεξιοί, δημοκράτες, σοσιαλιστές, γονείς, οικογενειάρχες ή απλοί φίλαθλοι. Δεν πρόκειται ποτε ομως να τους ξεπλύνω πηγαίνοντας πχ στην τηλεόραση ή τα ραδιόφωνα, να παριστάνω οτι ανήκουμε στον ιδιο πολιτισμό και δεν τρέχει κάστανο που ειναι αυτο που ειναι. 

Θα μίλαγες και με τα μέλη τους; Οχι, το θεωρώ άσκοπο εδω και σημερα. Ειναι δυο ειδών σε γενικές γραμμές: είτε ιδεολόγοι ναζί, είτε μισθωμένοι μπράβοι. Και αρκετοί ειναι κι απ τα δυο. Τι να πω;

Θέλεις να απαγορευτεί; Η ιδεολογία τους σε καμμιά περίπτωση. Ας πιστεύει ο καθένας οτι θέλει. Ακομα και στον Μεγάλο Ανθρωποφάγο Μουσακά. Θελω ομως να εφαρμοστούν οι νόμοι. Εχουμε ενα σωρό, κατα του φυλετικού μίσους, κατα της μισσαλοδοξιας, κατα της βίας. Και κατα της βίας. Της βίας. 

Αλλα, δυστυχώς, εχω μηδενική σχεδόν εμπιστοσύνη στην αστυνομία, εξάρτημα του βαθύτατου ελληνικού κράτους και διαβρωμένη ιδεολογικά από φιλοναζιστικές ιδέες. Εχω ελάχιστη προσδοκία οτι τη δουλειά θα την κανει η δικαιοσύνη, διότι εχει σ´ ενα βαθμό τα ιδια "θεματάκια" και διαβόητα αμφίβολη ανεξαρτησία οταν μπλέκονται πολλα λεφτά, μεγάλα συμφέροντα ή η πολιτικη. Ειμαστε ατελές κράτος.

Και τι θα κανουμε; Πολιτική να κανουμε. Πολιτική. Αυτο που λεμε πολιτικη βούληση προσηλωμένη στο Σύνταγμα ειναι η μόνη λυση.

Οχι πολιτικάντικες τακτικές που το πολυ-πολυ να προσδοκούν οτι το τέρας θα ξαναμπεί κάτω απ το χαλί όπως ξαφνικά βγήκε μια μερα στο φως ή που παίζουν με "στρατόπεδα" τύπου μνημόνιο/αντίμνημόνιο. Όποίος χορεύει με το διαβολο δεν θ αργήσει να καταλήξει να γλεντάει στην κόλαση.

Και όποιος δεν θέλει να εφαρμοστούν οι νόμοι, προφανώς, ανησυχεί μήπως στραφούν και εναντίον του. Ό.ε.δ.

Κι εσυ μεγάλε; Θα διευκολύνω οσο με παίρνει και παραπάνω τον Καμίνη. Ειναι ενωτικός, αξιοπρεπής, βαθιά δημοκράτης, άνθρωπος με αρχές, τσαγανό, χιούμορ και καλές προθέσεις. 

Και θα προσπαθήσω οτι μπορω. Η Αθήνα δεν εχει μονο προβλήματα, εχει και τεράστια δυναμική.

Και θα φροντίσω να διαδώσω το "μοντέλο Καμίνη" και στη υπόλοιπη πολιτικη.

ΥΓ

Επειδη σιχαίνομαι τα αποσπάσματα εκτός πλαισίου σας βάζω εδω ολόκληρο το ποίημα του Καβάφη

Μάρτιαι Eιδοί

Τα μεγαλεία να φοβάσαι, ω ψυχή.

Και τες φιλοδοξίες σου να υπερνικήσεις

αν δεν μπορείς, με δισταγμό και προφυλάξεις

να τες ακολουθείς. Κι όσο εμπροστά προβαίνεις,

τόσο εξεταστική, προσεκτική να είσαι.

Κι όταν θα φθάσεις στην ακμή σου, Καίσαρ πια·

έτσι περιωνύμου ανθρώπου σχήμα όταν λάβεις,

τότε κυρίως πρόσεξε σα βγεις στον δρόμον έξω,

εξουσιαστής περίβλεπτος με συνοδεία,

αν τύχει και πλησιάσει από τον όχλο

κανένας Aρτεμίδωρος, που φέρνει γράμμα,

και λέγει βιαστικά «Διάβασε αμέσως τούτα,

είναι μεγάλα πράγματα που σ’ ενδιαφέρουν»,

μη λείψεις να σταθείς· μη λείψεις ν’ αναβάλεις

κάθε ομιλίαν ή δουλειά· μη λείψεις τους διαφόρους

που χαιρετούν και προσκυνούν να τους παραμερίσεις

(τους βλέπεις πιο αργά)· ας περιμένει ακόμη

κ’ η Σύγκλητος αυτή, κ’ ευθύς να τα γνωρίσεις

τα σοβαρά γραφόμενα του Aρτεμιδώρου. 

(Να θυμίσω σε όσους ξεχνούν και ας με συγχωρούν οι υπόλοιποι. 

Ειδοί ηταν τα μισά των μηνών, τα γιορτάζανε στην αρχαία Ρώμη. Ή εν πασει περιπτώσει τα έπαιρναν υπόψη όπως εμείς λεμε καλη βδομάδα, καλο μήνα κλπ. Του Μαρτίου έμειναν κατι σαν αποφραδα μερα μια και ηταν η μερα της δολοφονιας του Ιουλίου Καίσαρα. Λέγεται οτι ένας σοφιστής, νομιζω έλλην, ονόματι Αρτεμίδωρος, που κατι ειχε πάρει το αυτί του για τη συνωμοσία, πλησίασε τον παραφουςκωμενο απο την αυτοπεποίθηση που συνοδεύει τη δόξα, Καίσαρα και του έδωσε ενα προειδοποιητικό ραβασάκι για το τι τον περιμένει. Αλλα αυτός δεν άδειασε να του ρίξει μια ματιά...) 

(Πολυ μετα τον Καβάφη, ο Τζορτζ Κλούνεϊ έκανε μια ωραιότατη ταινία με τον ιδιο τίτλο)

Ημέρα χαρμόσυνος, ακολουθούσα τεταραγμένην νύκτα

Και πάλιν τα όμοια είχαμε. 

Το ξημέρωμα, ήλθαν σ’ ενύπνιον, ο Μπενίνι με τον Γιοκαρίνη: “εσύ ‘σαι αυτός με τον Καμίνη;”

Η ερώτησις με έκαυσεν, κι ενώ απάντησιν πρόχειρον διέθετα, απέφυγα…

Με παρέσυραν με τρυφερόν εναγκαλισμόν εις τοπίον όμοιον με την του Δάντου Κόλασιν.

Εκεί μέσα εις τας φλόγας και το θειάφι αναλογίστηκα, μην ειν’ εν τέλει του Μακιαβέλλου αι προφητείαι ή μην του Άδου αι απαγορευμέναις ηδονές που τόσο με σκοτίζουν.

Τας σκέψεις διέκοψε ο Μπενίνι ψιθυρίζων: “Κοντσίτα, πως άσπρισε τοιούτως η γενειάς σου, Καημένη;”

Δεύτερον (24 ώρες αργότερα),

Όσοι κλαίνε κι οδύρονται, καταριούνται και ολοφύρονται ας κοιτάξουν βαθιά την ψυχή τους στον καθρέπτη.

Η δημοκρατία ειναι η σημαντικότερη ανθρώπινη επινόηση. Και δεν σημαίνει οτι οι πολλοί τα παίρνουν ολα. Αντίθετα, σημαινει οτι (οι πολλοί) συμβιβάζονται με τους λίγους. Όποια άλλη ερμηνεία ειναι για κλάματα. Ειναι (αυτη η ερμηνεία) προϊόν του κακού μας του καιρού που βασανίζει τον τόπο, δηλαδή το λαό που ζει εδω ανεξαρτήτως καταγωγής, θρησκεύματος κλπ, απο το 1829 περίπου.

Τα "πράγματα", δηλαδή η κοινωνίες, δεν αλλάζουν με προσευχές ή/και κατάρες. Ουτε καν στις εκκλησίες και τα τζαμιά.

Τα αναθέματα για τα μεγάλα ποσοστά των ναζίδων ειναι μια άλλη εκδοχή του γραφικο-κκέ συνθήματος "λαέ ντροπή σου για την εκλογή σου".

(Όποιος δεν εχει μυριστεί οτι οι φασιστες ειναι μια φανατική και ισχυρή μειοψηφία με ισχυρά ερείσματα στο διαρκές - και πολύχρωμο μετα τη μεταπολίτευση - ελληνικό παρακράτος, ειναι βαθιά νυχτωμένος.)

Όποιος στρέφεται ενάντια στις επιλογές των ψηφοφόρων με αναθέματα, εύχεται, σε τελευταια ανάλυση, αυτο που επιθυμούν οι ναζί και καθε αλλού είδους φίλος της δικτατορίας των λίγων: την κατάργηση της δημοκρατίας, των ελευθεριών και των δικαιωμάτων.

Κρεμάλες, πλατείες, "αέρα-να-φύγει-χολέρα", Γουδηά και στρατοδικεία ειναι φασιστικά επιχειρήματα.

Καταλαβαίνω την στιγμιαία απόγνωση όσων πίστεψαν την αφήγηση του σύριζα προσδοκώντας μια "ξαφνική αλλαγή" αλλα δεν καταλαβαίνω γιατι την πίστεψαν. 

Παρακαλώ αφουγκραστείτε το 20% που αρνείται να επιστρέψει στη στραβή λογική οτι δημοκρατία ειναι τα κομματικά παραμάγαζα που ρουφάν το μεδούλι του κράτους που ανήκει σε όλους μας.

Είμαστε μεγαλη δύναμη, ειδικά στις δυο μεγαλουπόλεις, την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη,  εχουμε υποστεί τα πάνδεινα, εχουμε πληρώσει εκατομμύρια σε φορους, χαρατσια, ασφαλιστικά αλλα εχουμε ακομα διάθεση για καλύτερες μέρες.

Ειμαστε η κοινωνία των πολιτών και για πρώτη φορά εκφραζόμαστε, οχι με αποχή, οχι με αηδία, οχι με απελπισία αλλά με συγκρατημένη συγκρότηση.

Ειμαστε περίπου 20% και φαινόμαστε. 

Εχουμε ανάμεσα μας εξαίρετους διανοητές, επιχειρηματίες, δασκάλους, μαθητές, έντιμους και ικανούς, πετυχημένους αλλα και "τίποτες", χαβαλεδες και στριφνούς, όνειροπόλους και πραγματιστές, νέους στην ψυχή και γεροσοφούς στη νοοτροπία. Ο καθένας απο μας εχει τη δική γνώμη αλλα και μια ενδιαφέρουσα τάση να συμβιβαστεί με το διπλανό του (ελπίζω).

Την Κυριακή θα ψηφίσουμε Καμίνη και Μπουτάρη και θα κοιτάξουμε να στείλουμε μερικούς πολυ αξιόλογους ανθρώπους στη νεα και ενισχυμένη θεσμικά ευρωβουλή.

Παρακαλώ ακούστε μας και κάντε το ιδιο μεσα απο τα ψηφοδέλτια των κομμάτων που προτιμάτε.

Προσωπικά θα διαλέξω απ το Ποτάμι.

19/5/2014

Πρώτα συμπεραςματα; Το Καμίνη δε γυρίζει πίσω

Πρώτη αντίδραση έν θερμώ:

Εκει γύρω στο 20% ειμαστε μετρημένοι οι άνθρωποι της "κοινωνίας των πολιτών" στην ωραια μητρόπολη, το "λίκνο της δημοκρατίας", την Αθήνα μας.

Οφείλουμε στη Ολοκληρωτική Κρίση, τη μαύρη χαρά, για πρώτη φορά ίσως στη σύγχρονη ελληνική ιστορία, το γεγονός οτι υπάρχουμε ως πολιτικό ρεύμα και εκφραζόμαστε δια του Καμίνη. Μη μασάτε, ειναι μεγάλο νούμερο και κυρίως δεν ειναι εύκολο, εφήμερο ή απλουστευτικό και-χωρις-πολυ-σκέψη να ψηφίζεις έναν τύπο σαν κι εσένα κι οχι τον κομματικό λάσποφόρο με όσο "δημοσιογραφικό κύρος" τον περιβάλλει. 

Στη Θεσσαλονίκη επίσης, τη "φασιστούπολη" όπως τη λένε χαϊδευτικά μερικοί αγαπητοί μου φίλοι που ζουν εκει, ο Μπουταρης μια προςωπικοτητα που κατάφερε επιπροσθέτως να γινει trend ενός πολυ θετικού "λάιφσταιλ" κερδίζει έδαφος ηδη στον α' γύρο.

Ειναι γεγονός οτι οι Σαμαρας/Βενιζελος (γνωστός ιζνοουκγούντ) ως πολιτικοί "στρατηγικοί" τα έκαναν μαντάρα και χαιρομαι πολυ γι' αυτο. Είχαν και άλλες επιλογές στις αυτοδιοικητικές εκλογές, 

τις απέρριψαν έν γενει και καταγράφουν χασούρα και γιούχα. Ζήτω!

Ο συριζα δεν σαρώνει, αντίθετα   παγώνει. Χωρις συμμάχους και ερείσματα έξω απο το στενό κομματικό του ακροατήριο. 

Οι ναζιδες σαρώνουν παρ´ όλο που πια και η κουτση Μαρία γνωρίζει καλα περι τίνος πρόκειται. Ας το χωνέψουμε: οι έλληνες φασιστες ειναι πολλοί και φανατικοί.

Ολα ειναι ανοιχτά αλλά στο δεύτερο γύρο οι Καμινης/Μπουταρης και ενα καλο ποσοστό του Ποταμιού μπορούν να φέρουν το πολιτικό  σύστημα (με τη μορφή που το γνωριζουμε) ενα βήμα πριν το αναπόφευκτο τελος του.

Ειμαι καλυτερα απ οτι ημουν πριν απο εξη μηνες το ιδιο εύχομαι και δι υμάς!

Οι πράοι δεν θα κληρονομήσουν ουτε δεκάρα.

Ήρθε στον ύπνο μου ο αρχαίος θεός της Καλής Χαράς. Συστήθηκε μουτρωμενος, όπως πάντα. 

"Δεν πιστευω σε τέτοια πράγματα", ψέλλισα αμήχανος. 

"Κανείς δεν πιστεύει, βλάκα, μην κανεις το έξυπνο, γι' άλλο ήρθα", με αποστόμωσε.

Αμέσως ξεδίπλωσε ενενήντα-εννιά ζευγάρια κάλτσες χωρις ραφή και μου έκανε μια προσφορα να τις πάρω όλες.

Το ποσό ηταν εξευτελιστικό αλλά κάτι μέσα στον ύπνο μου, έλεγε "όχι! Μη μασάς."

"Δες, δεν κανω παζάρια", επέμενε, "άντε καλοφόρετες" και τις άδειασε στο κεφαλι μου.

Ξύπνησα με το φόβο οτι θα ειμαι προβληματισμένος αλλα μάταια. Ήμουν μάλλον παγερά αδιάφορος. Μυστήριες οι βουλές των ανθρώπων.

Έτσι, όλα τελείωσαν όπως άρχισαν.

                                                                                                                                             18/5/2014

Στο Popaganda

http://popaganda.gr/antonis-kafetzopoulos-den-echo-kataferi-pote-na-sizitiso-sovara-politika-kanenan-politiko-para-mono-sto-asanser-fevgontas/

Συνεντευξουλα στο "βήμα" ψαρεμενη απο τη Μελίττα

http://melittag.wordpress.com/2014/05/05/%ce%b1%ce%bd%cf%84%cf%8e%ce%bd%ce%b7%cf%82-%ce%ba%ce%b1%cf%86%ce%b5%cf%84%ce%b6%cf%8c%cf%80%ce%bf%cf%85%ce%bb%ce%bf%cf%82-%ce%b5%ce%af%ce%bc%ce%b1%ce%b9-%ce%bc%ce%b5-%cf%84%ce%bf%ce%bd-%ce%ba%ce%b1/#respond

Γιατί με τον Καμίνη;

Επειδη τα πολλα λογια ειναι φτώχια. 

Επειδη συμφωνώ σε που μεγάλο βαθμό (μέχρις ταυτίσεως). 

Και διότι ειναι ωραίο να βρίσκεις κοινό τόπο με αλλους παρά να ψάχνεις τι σε χωρίζει, δημοσιεύω εδω ενα κείμενο το Ηλία Ευθυμιόπουλου που θα ηθελα να είχα γράψει.

 

Γιατί με τον Καμίνη

 

Του Ηλία Ευθυμιόπουλου*

 

 

Στηρίζω Καμίνη και μάλιστα συμμετέχοντας στο ψηφοδέλτιο για το δήμο της Αθήνας.  Όπως θα στήριζα Μπουτάρη, Σκοτεινιώτη και Φίλιο αν είχα τέσσερις ταυτότητες και περισσότερες αντοχές. Το τελευταίο συνδέεται προφανώς και με την ηλικία, μια και κλείνω αισίως 50 χρόνια ενασχόλησης με την πολιτική. Ο λόγος που δεν αποσύρομαι όπως θα έκανε κάθε λογικός άνθρωπος στη θέση μου είναι πως έχω τη βαθειά πεποίθηση ότι ο κύκλος δεν έχει κλείσει. Όχι για μένα αλλά για τη λεγόμενη γενιά που της έτυχε ο ιστορικός κλήρος να δημιουργήσει, μέσα από τα πολλά ερείπια, τις προϋποθέσεις για ένα σύγχρονο κράτος, μέσα στην Ευρώπη και με αναφορά στα προοδευτικά ρεύματα της εποχής. Οι πολλαπλές διαψεύσεις αφήνουν τον λογαριασμό ανοικτό.  Για την κεντροαριστερά, για τη δημοκρατική διακυβέρνηση, για τις πράσινες πολιτικές.

Ο Καμίνης έχει το πλεονέκτημα της πολλαπλής αποδοχής σ’ένα χώρο κατακερματισμένο και πολυκεντρικό, σ’ένα χώρο που σπαράσσεται από αδικαιολόγητες αντιπαλότητες ανάμεσα στις λεγόμενες συνιστώσες, σ’ένα χώρο με πολλούς αρχηγούς, σ’ένα χώρο που αναπαράγει με αταβιστικές συμπεριφορές τους όρους της επόμενης αποτυχίας. Ο σημερινός δήμαρχος της Αθήνας έχει το επιπλέον πλεονέκτημα να μεταφράζει το κοινό αίτημα για ενότητα σε όρους αυτοδιοικητικούς, κάτι που διευκολύνει το πέρασμα από την επιτηδευμένη ασάφεια του παλαιοκομματισμού στην δέσμευση για εμπράγματες πολιτικές «κοντά και μαζί με τον πολίτη». Τρίτον, ο Καμίνης δεν δίστασε να αποδεχθεί τον χαρακτηρισμό του διαχειριστή των κοινών, κάτι που ασφαλώς και δεν παραπέμπει στη συνθηκολόγηση την οποία υπαινίσσεται συχνά η ρητορική μιας δήθεν αριστεράς, αλλά στην πιο επαναστατική πράξη των ημερών, που είναι να σώσεις το καράβι με αξιοπρέπεια, κρατώντας ανοιχτό το παράθυρο στο μέλλον.  

Είναι λοιπόν προφανές, ότι η ανανέωση της εντολής στη σημερινή δημοτική παράταξη, στοχεύει πολύ μακρύτερα από τη «μάχη της Αθήνας» παρόλο που η μάχη αυτή θα πρέπει έτσι κι αλιώς να κερδηθεί ώστε να μη χαθεί ότι με δυσκολία οικοδομήθηκε μέσα μάλιστα στις δυσμενέστερες των συνθηκών για την οικονομία και τις ανθρώπινες σχέσεις. Ο απώτερος στόχος είναι να αναδειχθεί η πόλη και η διοίκησή της σε ένα παράδειγμα για τον μετασχηματισμό του κράτους (και του πολιτεύματος) με όρους βιωσιμότητας. Αυτό σημαίνει ισοσκελισμένος προϋπολογισμός, έξοδα με ανταποδοτικό χαρακτήρα, αξιοκρατική διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού, αντίσταση στις τοξικές συντεχνίες, δημιουργία πόλων τοπικής ανάπτυξης, διεύρυνση της συμμετοχής των δημοτών στα ζητήματα της πόλης (και όχι απλώς μοίρασμα προνομίων). Βιωσιμότητα σημαίνει ακόμη επένδυση   του όποιου πλεονάσματος σε θέματα που αφήνει απέξω η αγορά, όπως είναι η αισθητική της πόλης, το αστικό τοπίο και ο εκδημοκρατισμός του χώρου, αλλά και η θεώρηση του περιβάλλοντος με όρους που να πηγαίνουν πέρα από τη συγκυρία του παρόντος (αυτό που λέμε παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές).  Η βιωσιμότητα δεν αφήνει έξω ούτε την επιχειρηματικότητα, ούτε βέβαια την απασχόληση. Ακόμη κι αν ο δήμος δεν είναι η μόνη πλατφόρμα για την μετάβαση στην μετά την κρίση εποχή, η δημιουργία των προϋποθέσεων για τη νέα οικονομία (ασφάλεια, ελκυστικότητα, υποδομές) πρέπει να είναι μέρος της στρατηγικής που οφείλει να περιλαμβάνεται σ’ένα ολοκληρωμένο σχέδιο.

Με μια περίεργη έννοια, πολλά από τα παραπάνω, τέθηκαν επί της εποχής των Ολυμπιακών Αγώνων. Αυτό το σχέδιο θα μπορούσε από τότε να έχει υλοποιηθεί αφού τα χρήματα υπήρχαν (είκοσι τόσα δισεκατομύρια μας στοίχισαν) κι αφού η διεθνής εμπειρία ήταν παρούσα με τις καλές και τις κακές της παραστάσεις. Όμως η επιλογή του κράτους αντί της αυτοδιοίκησης στη διαχείριση του πρότζεκτ, ενώ με όρους αποτελεσματικότητας φάνταζε ρεαλιστική, δεν οφέλησε κανέναν. Γιατί ούτε το κράτος απεδείχθη ικανό, ούτε οικονομίες κλίμακας προέκυψαν, ούτε βέβαια τα έργα κατασκευάστηκαν με μια κάποια προοπτική. Ήταν η συνταγή της μιας χρήσης. Από την άλλη μεριά, η τότε δημοτική αρχή ως η πανταχού απούσα  – ο τότε δήμαρχος απέφευγε επιμελώς να λασπώσει τα παπούτσια του  – δεν κέρδισε το παραμικρό ούτε ως εμπειρία ούτε ως κληρονομιά. Έμειναν οι σημαίες και τα θεάματα. Όμως κι αυτά σε λίγα χρόνια δεν θα τα θυμάται κανείς. Η αρχαία Αθήνα έγινε γνωστή και διατήρησε τη φήμη της για χιλιάδες χρόνια, για τον πολιτισμό της, το πολίτευμα και τα μοναδικά μνημεία. Η νέα πρωτεύουσα, οφείλει να βρει την ταυτότητά της και έναν προορισμό. Με τον Καμίνη; Ίσως. Όχι  πάντως χωρίς εμάς.

 

* O Ηλίας Ευθυμιόπουλος είναι συγγραφέας (μεταξύ άλλων «Παράθυρο στην Κρίση» ),     τ. Υφυπουργός ΠΕΧΩΔΕ, τέως διευθυντής και ιδρυτής της Greenpeace. Σήμερα εργάζεται ως σύμβουλος τοπικής ανάπτυξης.

 

 

Διακύρηξις Εκλογικού Αγώνος!

Ειδα στον ύπνο μου την Παπαρήγα - ή μήπως την Παπαρίζου; 

Σταμάτησε δίπλα μου στο φανάρι, οδηγούσε ενα κίτρινο Σμαρτ. Κατέβασε το ηλεκτρικό παράθυρο κι έγνεψε οτι θέλει να μου πει. Άνοιξα μονο μια χαραμάδα το δικό μου. Ένοιωθα μια αόριστη απειλή, αλλα ετσι ειναι τα περισσότερα όνειρα, καθησύχασα τον ωραίο κοιμώμενο εαυτό μου.

"Να κατέβεις για Δήμαρχος", μου είπε κοφτά.

"Μα κατεβαίνει ο Βαλλιανάτος", δικαιολογήθηκα.

"Τότε να πας για αντι-Δήμαρχος". Ηταν απόλυτη, δεν έδειχνε καμμία διάθεση να το διαπραγματευτεί. 

Το φανάρι άναψε, η Παπατέτοια βλοσυρή, κόρναρε αστραπιαία με ήχο απο τις χίλιες σάλπιγγες της Αποκάλυψης του Ιωάννου Καποδίστρια και χάθηκε κάνοντας σφήνες με κατεύθυνση τον Άγιο Παντελεήμονα.

Και ρωτάω, τι κανουμε τώρα;

Διπλάρωσα αμέσως τον Καμπίνη που μου φαίνεται καλο παλικάρι. Δεν ειχε αντίρρηση, μπορει και να επηρεάστηκε απ´ το όνειρο μου.

Ειναι να αγνοείς τέτοιους οιωνούς; Η γυναίκα του Καίσαρα που είδε στον ύπνο της το φονικό ακομα χτυπάει το κεφάλι της που το πήρε ελαφρά.

Κατεβαίνω λοιπον υποψήφιος με τον συνδυασμό του Καμίνη.

Κάτω ο Αρης, κάτω ο Ομέρ Πριόνης, κάτω αυτός ο Σύριζας! Όξω ο φασίστας με τη σβάστικα!

Ψηφίστε με!

Δεν υπόσχομαι τιποτα, εκτός, απο το οτι - πιθανόν - θα σας μείνω αξέχαστος!   

Ζίγκι Στάρνταστ φρομ Μαρς, φορ μέγιορ 

Το Π´ταμ

Μετα την πρώτη λυσσώδη αντίδραση απο τους καθε είδους αιφνιδιασθέντες και αλλους απλούς οπαδούς του Ακατάσχετου Μίσους/Φθόνου(Α.Μ/Φ), αφού διαβαστούν οι πρώτες δημοσκοπήσεις, θα εχουμε κωλοτούμπες και ύμνους, περιςςοτερη  λύσσα και τις πρώτες "σοβαρές"(!) αντιδράσεις απο τους επαγγελματίες.

Ανεξάρτητα απο το απώτερο μέλλον της κίνησης Θεοδωρακη και του ίδιου, αν συνυπολογίσουμε την τεράστια τομή που εμπεδώνεται απο τον τροπο που πετυχαίνουν ο Καμινης και ο Μπουταρης, τη δημιουργική ανησυχία που κυκλοφορεί σχεδόν αόρατη, τοτε, σε 6 μηνες απο σημερα, τιποτα δεν θα μοιάζει με οτιδήποτε ξέραμε στο πολιτικό σύστημα. 

Μεσα στο χάλι μου δεν μπορω παρα να αναφωνήσω: τυχερός που έζησα σε ενδιαφέροντες χρόνους και καιρούς.

Άλλωστε (μονότονα επαναλαμβάνω), οι μεγάλες αλλαγές συμβαίνουν σε μικρά διαστήματα.

Συνεντευξη στη εφημερίδα "των Συντακτών"

ANΤΩΝΗΣ ΚΑΦΕΤΖΟΠΟΥΛΟΣ Η πλατεία Ταξίμ καμιά σχέση με το καρκατσουλιό στο Σύνταγμα

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Art

 

Ο Αντώνης Καφετζόπουλος των μεγάλων κινηματογραφικών ρόλων παίζει τώρα αρχαίο δράμα

 

Δημοφιλής, σοβαρός, στην καλύτερη στιγμή μιας μακράς και μεγάλης καριέρας, ο Αντώνης Καφετζόπουλος αυτό το καλοκαίρι θα το περάσει με την «Ελένη» του Ευριπίδη, παράσταση για την οποία συνεργάστηκαν δύο ΔΗΠΕΘΕ: Καλαμάτας και Αγρινίου. Ο ρόλος του Μενέλαου μάλλον του πάει γάντι. Δεν είναι ο γενναίος στρατηγός του Ομήρου, αλλά ένας… θλιβερός άνθρωπος, που βγάζει ακόμα και γέλιο. Οσο για τη συζήτηση περί πολιτικής, επιβάλλεται όταν τον έχεις απέναντί σου

 

 

Της Εφης Μαρίνου 

  

Η κλεμμένη Ωραία Ελένη δεν πήγε ποτέ στην Τροία. Βρίσκεται ταπεινή και ενάρετη στην Αίγυπτο. Στο παρά πέντε του σκανδάλου με τον Πάρι, η Ηρα τη φυγάδευσε μέσω του Ερμή. Στο Ιλιον εστάλη απλώς ένα ομοίωμά της… Αλλά οι θαυμαστές της δεν έχουν τελειωμό. Ο εγχώριος βασιλιάς Θεοκλύμενος τη διεκδικεί, εις μάτην, επί χρόνια. Εκεί ξεβράζει κάποτε η θάλασσα τον καραβοτσακισμένο Μενέλαο. Κι όταν οι σύζυγοι αναγνωρίζονται, αρχίζει το θρίλερ διαφυγής του με τη βοήθεια του από μηχανής θεού. Ετσι θέλει να συμβαίνουν τα πράγματα ο Ευριπίδης στην «Ελένη» του κι όχι όπως αναφέρονται στον Ομηρο.

 

Το έργο ανεβαίνει στις 5 Ιουλίου στο Κάστρο Καλαμάτας σε σκηνοθεσία Βασίλη Νικολαΐδη και με πρωταγωνιστές τους Πέμη Ζούνη (Ελένη) και Αντώνη Καφετζόπουλο (Μενέλαο). Η παράσταση παίζεται στις 15 και 16 Ιουλίου στο Ηρώδειο και περιοδεύει σε όλη την Ελλάδα.

 

Ο Αντώνης Καφετζόπουλος μας μιλά για το έργο, τον ρόλο του, την πολιτική, την κάθετη αντίθεσή του με τη σημερινή Αριστερά.

 

- Ειρωνική τραγωδία, έργο δύσκολο στο ανέβασμά του.

 

«Αυτά τα κείμενα έχουν φτάσει σε μας αλλοιωμένα είτε από ατύχημα, είτε από αντιγραφικά λάθη, είτε από παρεμβάσεις. Ενώ υπάρχουν όλα τα στοιχεία του δράματος, το κωμικό ή το ειρωνικό προκύπτουν από το γεγονός ότι κάποιοι χαρακτήρες συμπεριφέρονται με τρόπο άξιο γέλιου. Αυτό όμως συμπεριλαμβάνει και το γελοίο».

 

- Το οποίο φέρει κυρίως ο Μενέλαος;

 

«Κοκορεύεται συνεχώς περί της ανδρείας του, λέει συνεχώς βλακείες. Το έργο, παραδοσιακά, παρουσιάζεται από παρωδία και μελόδραμα μέχρι τρελή κωμωδία. Οι ήρωες είναι απλοϊκά μονοκόμματοι. Επειτα υπάρχει κι αυτό το περίεργο φινάλε. Είναι μια πειραγμένη εκδοχή της “Οδύσσειας”. Ο Μενέλαος, ναυαγώντας στην Αίγυπτο, βρίσκει μια Ελένη ικέτιδα, τύπου Πηνελόπη, που δεν υφαίνει, αλλά έχει πιάσει αγκαλιά έναν τάφο και θρηνεί συνεχώς. Ο Θεοκλύμενος, όπως όλοι οι άντρες, τι θέλει; Την Ελένη. Αλλά δεν τολμά να αγγίξει την ικέτιδα κι έτσι περνούν 17 χρόνια… Ο Μενέλαος λέει τον πόνο του, αλλά ακούμε την ιστορία παραποιημένη: “Εγώ που έκαψα την Τροία”, “Εγώ που γκρέμισα τα τείχη”, “Εγώ που ηγήθηκα του στρατού”. Ο μπαγάσας μόνο μια φορά αναφέρει το όνομα του πραγματικού ηγέτη της εκστρατείας Αγαμέμνονα κι αυτό για να πει ότι είναι αδελφός του. Πέραν του ότι σέρνει μαζί του ένα ομοίωμα της Ελένης πιστεύοντας ότι περί αυτής πρόκειται… Αυτά δεν ξέφυγαν τυχαία στον Ευριπίδη».

 

- Πώς ερμηνεύετε αυτό τον αμφιλεγόμενο Μενέλαο;

 

«Οι αναλύσεις μπορούν να σε σπρώξουν να υπογραμμίσεις το κωμικό. Εγώ δεν κυνηγώ την κωμική πλευρά. Βλέπω τα όριά της, το μαζεύω κρατώντας το χιούμορ, αλλά χωρίς να παίζω κωμωδία. Στο θέατρο το δράμα είναι εύκολο. Ακόμα κι αν δεν φτάσεις σε υψηλά επίπεδα ερμηνειών, δεν εισπράττεις την απογοήτευση του κοινού. Θα μείνει σιωπηλό είτε συγκινηθεί είτε όχι. Στην κωμωδία, όμως, η αμοιβή έρχεται επί τόπου. Αν δεν γελάσει ο κόσμος, απέτυχες. Κι επειδή στην εποχή μας τα ερμηνευτικά μέσα πλήθυναν, τείνουμε να προσεγγίζουμε τους ήρωες ως πάσχοντα πρόσωπα, διακρίνουμε τον χαρακτήρα τους, τον εκφράζουμε στη σκηνή».

 

- Πώς βλέπετε το θέατρο σήμερα με την εμπειρία σαράντα χρόνων δουλειάς;

 

«Το σινεμά πέρασε δυσκολότερες περιπέτειες έχοντας μοναδικό παραγωγό επί πολλά χρόνια το κράτος. Οσοι δεν ήθελαν να συναγελάζονται με τις επετηρίδες, καταστράφηκαν. Δεν ξανάκαναν ταινία, όχι από ηρωισμό, από χαρακτήρα. Το θέατρο δεν βυθίστηκε ολοκληρωτικά, αλλά σίγουρα τραυματίστηκε».

 

- Πώς;

 

«Σε κάποια επιχορηγούμενα θέατρα, που σέβομαι πολύ τη δουλειά τους, δημιουργήθηκε η σιγουριά ότι θα επιχορηγούνται διά βίου, ότι δεν οφείλουν να δώσουν λογαριασμό σε κανέναν, ούτε καλλιτεχνικό ούτε στοιχειωδώς οικονομικό. Αυτά είναι πράγματα αντιδημοκρατικά. Απ” την άλλη, τα ΔΗΠΕΘΕ, κατά περίπτωση, έγιναν η ευκαιρία σε δήμους και δημάρχους για διαφθορά και κατασπατάληση δημόσιου χρήματος με θέματα άσχετα με την τέχνη».

 

- Η κύρια ευθύνη όμως δεν είναι της πολιτείας;

 

«Σαφώς. Και σήμερα βρισκόμαστε στο σημείο μηδέν. Υπουργός Πολιτισμού να δηλώνει απλός βουλευτής και δεν ξέρει τίποτα; Κρατήθηκα και δεν απάντησα. Ισως θα έπρεπε…».

 

- Τι θα του λέγατε;

 

«Να παραιτηθεί. Εκτός από την πίστη στο κόμμα και τον αρχηγό, πρέπει να έχει και το αίσθημα αξιοπρέπειας απέναντι στην κοινωνία».

 

- Τα ίδια δεν συνέβαιναν στις προηγούμενες κυβερνήσεις;

 

«Ολοι αδιαφόρησαν για τον πολιτισμό. Ο Παύλος Γερουλάνος ήταν καταστροφή, χωρίς κανένα προσωπικό όραμα. Τον έζησα από κοντά στα θέματα του σινεμά. Εγινε μια επιτροπή για τα επιχορηγούμενα θέατρα, βγήκε το πόρισμα. Το κατάβρισαν, όπως και τα μέλη της επιτροπής, αποσύρθηκε, τέλος».

 

- Η ευθύνη των καλλιτεχνών;

 

«Ερχεται από μακριά. Από τότε που δημιουργήθηκε η ιδεοληψία με τη Μελίνα, αγαπητή, αξιόλογη ηθοποιό, προσωπικότητα. Αλλά αυτό δεν σημαίνει πως ό,τι έγινε την περίοδο της υπουργίας της ήταν απαραίτητα και καλό. Τη Μελίνα τη στήριξε όλη η κοινωνία. Ο,τι έλεγε ήταν νόμος. Μια εποχή διόρισε έναν απατεώνα που είχε φάει λεφτά από το Κέντρο Κινηματογράφου. Το σκάνδαλο σοβούσε όταν τηλεφώνησα σε συνάδελφό σου, προϊστάμενο πολιτικού ρεπορτάζ, ρωτώντας πώς γίνεται οι εφημερίδες να μη γράφουν λέξη. Μου απάντησε: “Α, μη με μπλέκεις, δεν μπορώ να πληγώνω τη Μελίνα”».

 

- Φαντάζομαι ότι έχετε αποσύρει την παλιά εμπιστοσύνη σας στον Γιώργο Παπανδρέου; Σας είχε πείσει;

 

«Εκείνη η κινηματική διάθεσή του να εκλεγεί από τον λαό με έψησε. Το είδα και λίγο ωφελιμιστικά. Ηταν ο μόνος που μπορούσε να διαλύσει το ΠΑΣΟΚ. Είχε το όνομα, το μαγαζί του μπαμπά. Το διέλυσε με τον χειρότερο τρόπο, συμμάχησε με ό,τι πιο βρόμικο για να διατηρηθεί στην εξουσία. Μου αποδίδουν την φράση: “Γιώργο, άλλαξέ τα όλα”. Αλλά εγώ είπα: “Γιώργο, διάλυσέ το το τιμημένο”».

 

- Και μετά γίνατε Οικολόγος Πράσινος…

 

«Κι εκεί αποδείχτηκε ότι δεν προχωρούσε το πράγμα. Μόλις βγήκε ευρωβουλευτής ο Τρεμόπουλος, οι υπόλοιποι τσακώνονταν ποιος θα είναι ο επόμενος επικεφαλής, τι θα κάνουν τα λεφτά της επιχορήγησης. Τελευταία μιλούσα και με τη Δράση. Υπάρχει μια προσπάθεια συσπείρωσης κεντροαριστερών, Οικολόγων και άλλων δυνάμεων, αλλά κι αυτό πολύ στενό μου φαίνεται».

 

- Με τον ΣΥΡΙΖΑ καμία σχέση να υποθέσω;

 

«Καμιά. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι το ΚΚΕ του παρόντος… Απαρτίζεται από πρώην Κνίτες, που για γραφειοκρατικούς και άλλους λόγους δεν είναι πια στο ΚΚΕ. Τώρα, στη μεγάλη κοινωνική κρίση, βρήκαν την ευκαιρία της ζωής τους να γίνουν πολιτική δύναμη. Οι έχθρες τους είναι φριχτές, χωρίς πολιτική, ηθική βάση. Ο τρόπος που υιοθέτησαν τους φευγάτους Πασόκους μιλά από μόνος του. Από μηνύματα που παίρνω στο twitter κάποιοι έχουν την εντύπωση ότι φλερτάρισα με τον Συνασπισμό. Αυτό δεν έγινε ποτέ».

 

- Πολύ απόλυτος για άνθρωπο που στο παρελθόν πέρασε από την εξωκοινοβουλευτική Αριστερά…

 

«Τότε ήταν 1969. Κοίτα, η μεγάλη διαφορά μου με την επίσημη Αριστερά -δεν εννοώ τη διεθνή, γιατί εκεί υπάρχουν ιδέες- είναι ουσιαστική. Οι άνθρωποι έχουν μείνει στη βιβλική περιγραφή του ανθρώπινου όντος όπως καταγράφεται στο Κομμουνιστικό Μανιφέστο –όχι στο Κεφάλαιο-, σε κάποια άρθρα του Μαρξ και λιγότερο του Ενγκελς. Πιστεύουν δηλαδή ότι ο άνθρωπος είναι κατά βάση ένα καλό πλάσμα, που κάποτε ζούσε στον παράδεισο και ξαφνικά εξέπεσε όπως ο Αδάμ στον κήπο. Εκτοτε έγινε καπιταλιστής, άρχισε να συσσωρεύει πλούτο και να εκμεταλλεύεται τους γύρω του. Και τότε έγινε κακός. Μια άθλια πολιτική, “επιστημονική” προσέγγιση».

 

- Βέβαια, συμβαίνει κι αυτό. Βλέπουμε συσσώρευση πλούτου στα χέρια λίγων και εκμετάλλευση των πολλών.

 

«Ναι, αλλά η άποψη περί ανθρώπινης ιδιότητας είναι αφελής. Ο άνθρωπος είναι πλάσμα σύνθετο, εγωιστικό. Ο μοναδικός τρόπος να διακριθεί είναι μαζί με άλλους. Ως εκ τούτου, η Αριστερά πρέπει να έχει πυρήνα της την ατομικότητα και να αναγνωρίζει ότι ο άνθρωπος είναι ένα θηλαστικό λίγο πολυπλοκότερο από τους συγγενείς του, τους πιθήκους. Ούτε έρμαιο της μοίρας, όπως λένε διάφοροι φιλελεύθεροι – ο ισχυρότερος κερδίζει. Οι λαοί στα χιλιάδες χρόνια πολέμων εξύφαιναν ένα δίκτυο που λέγεται κουλτούρα, καθημερινός πολιτισμός, που έβαζε κανόνες. Μέχρι το 1700 δεν ήταν ταμπού να σκοτώνεις τον αντίπαλό σου. Μέχρι το 1900 δεν ήταν ταμπού να τον καλείς σε μονομαχία. Σήμερα είναι. Πέρα από τη φύση, λειτουργεί και το εποικοδόμημα».

 

- Το δικό σας πολιτικό όραμα;

 

«Ονειρεύομαι μια κοινωνία χωρίς κυβέρνηση, χωρίς κεντρική ή δημοτική αστυνομία. Με κοινότητες ώριμων πολιτών. Ε, δεν είμαστε ακόμα έτοιμοι. Αλλά να προσχωρήσω σε μια παλαιομαρξιστική λογική τύπου Ζίζεκ, ότι πας καπιταλιστής είναι κάθαρμα και πρέπει να βρούμε το άντερο κάποιοι άλλου ίδιου καθάρματος για να τον κρεμάσουμε, το θεωρώ βλακώδες. Η πεισματική άρνηση της Αριστεράς στη δεκαετία του ’80 να υπερασπιστεί τα ανθρώπινα δικαιώματα στην ΕΣΣΔ, την Κίνα, τη Ρουμανία, έγινε όπλο στα χέρια συντηρητικών και υποστηρικτών της φιλελεύθερης στροφής στην οικονομία, δηλαδή του Ρίγκαν και της Θάτσερ».

 

- Πώς μπορεί να εκφραστεί σήμερα η ανάγκη της αλλαγής;

 

«Το αστείο είναι ότι εδώ προσχώρησαν στην κατάργηση του ατομικού δικαιώματος και ολόκληρες ομάδες του αντιεξουσιαστικού χώρου, αυτοπροσδιοριζόμενες ως αναρχικοί. Θεωρούν ότι δικαίως σπάνε με ρόπαλα του μπέιζμπολ τα κεφάλια όσων διαφωνούν μαζί τους. Γιαουρτώνουν κάποιον γιατί έγραψε ένα άρθρο που δεν τους άρεσε. Και βλέπεις το κίνημα στην Τουρκία, παρόλο που δεν θα έχει καλή εξέλιξη, δεδομένου ότι ο Ερντογάν μπορεί να βγάλει στον δρόμο εκατομμύρια θρησκόληπτων συντηρητικών, ώριμο, σοβαρό. Καμιά σχέση με το δικό μας καρκατσουλιό της πλατείας Συντάγματος, όπου υπερηφάνως μουντζώναμε και προπηλακίζαμε».

 

e.marinou@efsyn.gr

 

INFO: «Ελένη» του Ευριπίδη από τα ΔΗΠΕΘΕ Καλαμάτας-Αγρινίου. Μετάφραση: Δημήτρης Δημητριάδης. Σκηνοθεσία Βασίλης Νικολαΐδης. Σκηνικά-κοστούμια: Νίκος Σαριδάκης. Μουσική: Νίκος Ξανθούλης. Χορογραφία: Αγγελική Στελλάτου. Φωτισμοί: Ελευθερία Ντεκώ. Παίζουν: Πέμυ Ζούνη. Αντώνης Καφετζόπουλος, Νίκος Αρβανίτης, Αντώνης Καρυστινός, Νίκη Παλληκαράκη, Γιάννης Κοτσαρίνης, Γιώργος Τσαπόγας. Χορός: Νίκη Παλληκαράκη, Ευγενία Μαραγκού, Σωτηρία Ρουβολή, Ηλέκτρα Καρτάνου, Κατερίνα Φωτιάδη, Εύα Κάρτσακλα, Μαρία Τζάνη, Νίκη Αναστασίου, Εύη Γιαννακοπούλου.

22/06/2013

Κατερίνα απο κει που βλέπεις καθαρά, πες μου: Έχει ο γάιδαρος σκιά;

Μια και πολλοι διαβάζουν πολλά στην εποχή μας (πραγμα που μου αρεσει), ίσως μερικοι να πηραν χαμπάρι καποια μεγαλη διαμαχη (πράγμα που δεν μου αρέσει) να μαινεται γύρω απο το τι είπα και τι δεν ειπα σε κάποιο ντοκιμαντερ (που ακόμα δεν "υπάρχει" καν) για την Κατερινα Γωγου. Η διαμαχη θυμίζει απο πολλες απόψεις το περιβόητο "περι όνου σκιάς", δηλαδή για τη σκια ενός κάποιου γαϊδάρου...

Το λοιπόν:

1. είπα πολλα...,

2. όσα αρεσουν σε αυτους που κανουν το ντοκιμαντέρ θα μπούνε, δεν εχω βαλει κανεναν όρο. Μετά, σαν άνθρωπος κι εγω, θα κρίνω, τι μου άρεσε και τι όχι...

3. το ντοκιμαντερ δεν αφορα το Νικο Νικολαίδη

Όπως εγραψα και σ' ενα μπλόγκ απο αυτα στα οποία μαινεται η μεγαλη διαμάχη:

"Η λέξη κλοπή δεν ειπώθηκε ποτε απο μενα (για το θεμα υπάρχει το ωραιότατο "F, for fake" του Ορσον Ουέλς που με καλυπτει σε συνδυασμό με την επιχειρηματολογία κατα της ACTA...

Τα γεγονοτα ειναι απλα και ξαστερα:

Η Γώγου μάζεψε τη Λαζαρίδου, το Ρετσο κι εμενα σπίτι της. Ρωτησε αν θελουμε να κανουμε μαζι μια ταινία. Θέλαμε. Ρωτησε ποιον θα διαλεγαμε για σκηνοθετη. Μετα απο συντομη, νομίζω, συζητηση ειπαμε ομοφωνα το Νικολαίδη. Γιατι μας άρεσε. Πολύ.

Τον πηρε τηλ. η Κατερινα και κανονισε συναντηση. Του ειπαμε απο κοντα όλα αυτα. Είπε ωραια ας δοκιμασουμε.

Η Κατερίνα ειχε την ιδεα να ειμαστε μια παρέα 4 (γιατι τόσοι είμασταν...) που ζει στο περιθωριο της κοινωνίας αλλα στο τελος "θα γίνει της πουτάνας".

Μετα καναμε αλλες δυο συνατήσεις. Ο Νικολαίδης κατεγραφε στο χαρτί. Ιδεες. Δικες του, δικές μας, της Γώγου.

(π.χ. υπάρχει μια σκηνη όπου ενας απο τους χαρακτηρες κάνει τα ματια με δαχτυλα σχιστά και μουρμουρίζει σχεδον ακατάλυπτα μιμούμενος το Μαρλον Μπράντο "my name is Emiliano Zapata". Αυτη ήταν μια μικρή δικη μου συνεισφορα. Το εκανα ωραία και γελάσαμε, ιδιαίτερα η Κατερίνα)

Σε μια συνατηση η Γωγου ειδε οτι στις λίγες (ελάχιστες) αυτες σελίδες υπήρχε η σφραγίδα της Εθνικής Βιβλιοθήκης. Ρωτησε "τι ειναι αυτο;". Ο Νίκος της ειπε οτι κατοχύρωνε τα δικαιώματα με αυτον τον τρόπο. Η Γωγου ρωτησε σε ποιανού όνομα. Ο Νικολαίδης ειπε στο δικό του. Τότε εγινε της πουτάνας.

Αυτα ειναι τα γεγονοτα που διαδραματιστηκαν σε ενα δωματιο που ήταν οι δύο νεκροι, η Όλια, ο Αρης κι εγω. Ετσι τα θυμαμαι και 'αλλη αμαρτια δεν εχω.

Σε όποιον αρέσει.

Αυτα οφείλω στην Κατερίνα και σε κανεναν άλλο και σκασίλα μου αν θα μπουν σε ντοκυμαντερ, στην ιστορία του ελληνικου έθνους, στον τσελεμεντέ ή στις ειδήσεις του BBC.

Είμαι της γνωμης οτι οταν πεθαίνεις σε θυμουνται οι φίλοι και δικοι σου. Με πόνο και νοσταλγία. Απο κει και πέρα, αν εχεις καταφερει να παρουσιάσεις και καμμια καλή ιδεα με προσωπικο τρόπο και οπτικη γωνία, ισως, πιθανον, σπανίως, να σε θυμαται και κανενας άλλος.

Σεβόμενος όποιον πονα τους δικους του δεν εχω παρα να ζητώ το ίδιο δικαίωμα και για μενα."

Κατι σαν συνέντευξη στο LIFO

ΟΙ ΑΘΗΝΑΙΟΙ
ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΡΗ ΔΗΜΟΚΙΔΗ

Αντώνης Καφετζόπουλος
Ηθοποιός. Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη, μένει στον Άλιμο. Πιστεύει ότι το περίφημο δημοψήφισμα δεν ήταν κακή ιδέα.

ΣΧΟΛΙΑ (17)

Φωτό: Κώστας Αμοιρίδης

Γεννήθηκα στην Κωνσταντινούπολη στις αρχές της δεκαετίας του ’50 και ήρθαμε στην Ελλάδα το ’64, μετά τα γεγονότα με τις απελάσεις. Ως πρόσφυγες. Τότε δεν το καταλάβαινα αυτό, νόμιζα ότι ήταν ένα ευχάριστο ταξίδι - μετά συνειδητοποίησα ότι ήμασταν ακριβώς ο ορισμός των προσφύγων.
Συνήθως οι άνθρωποι φιλτράρουν τις κακές αναμνήσεις κι έτσι απ’ την Πόλη θυμάμαι κυρίως μια ζωή χαλαρή, όμορφη, με διάχυτη ασφάλεια. Ο πατέρας μου, που ήταν υπάλληλος, είχε δουλειά εκεί - στην Αθήνα θα δυσκολευόταν πολύ, θα δυστυχούσε. Στην πραγματικότητα, βέβαια, το κλίμα ήταν μάλλον το αντίθετο: υπήρχε εχθρότητα, ρατσισμός και απ’ τις δυο πλευρές. Οι Έλληνες Κωνσταντινουπολίτες θεωρούσαν τους Τούρκους κάτι κατώτερο, οι Τούρκοι μας θεωρούσαν ξένο σώμα.

Όταν φύγαμε, πίστευα ότι πηγαίναμε σε μια πιο σύγχρονη πόλη, πιο κοντά στη Δύση, αλλά εκείνη την εποχή η Αθήνα, σε σχέση με την Πόλη, ήταν μάλλον επαρχιώτικη. Παρ’ όλα αυτά, ήταν μια θετική αλλαγή για μένα. Στην Αθήνα έμενα στα Πατήσια μέχρι που μεγάλωσα. Ήθελα να γίνω Φυσικός, ν’ ασχοληθώ με την επιστήμη. Τελικά, πήγα για κάνα δυο χρόνια στη Θεσσαλονίκη, σπούδασα Οικονομικά, αλλά δεν ήταν για μένα, τα παράτησα και ξαναγύρισα στην Αθήνα.

Ως νέος σνόμπαρα κι εγώ τον εμπορικό ελληνικό κινηματογράφο. Μετά μόνο, στην εποχή της τηλεόρασης που είδα ταινίες διαπίστωσα ότι υπήρχαν ποιότητα, πάθος, κάποια καλά σενάρια - ο Μακρής, ο Αυλωνίτης δημιούργησαν μια σχολή που δυστυχώς δεν συνεχίστηκε. Απ’ όταν πρωτοείδα ξένες ταινίες, όμως, στο σινεμά, έπαθα κάτι. Ο  Όρσον Ουέλς, ο Τριφό, ο Χίτσκοκ, ο Φελίνι ήταν εκείνοι που μου άρεσαν και αποτελούν μέχρι σήμερα τους αγαπημένους μου σκηνοθέτες. Από κωμικούς, θαύμαζα τους αδερφούς Μαρξ, τον Μπάστερ Κίτον, τον Πίτερ Σέλερς, τους Μόντι Πάιθον.

Για πρώτη φορά έπαιξα ως ηθοποιός το 1973, στο Ανοιχτό Θέατρο του Γιώργου Μιχαηλίδη, και μάλιστα με τρόπο τελείως κινηματογραφικό. Ένα βράδυ αποχώρησε, βρίζοντας, ένας ηθοποιός κι εγώ, που ήμουν στο ταμείο κι έκανα τον ηλεκτρολόγο, βρέθηκα να τον αντικαθιστώ, παίζοντας τον μικρό του ρόλο. Πέρασαν τα χρόνια, πήγα σε δραματική σχολή, αλλά δεν ξαναέπαιξα για πολύ καιρό. Μέχρι που το 1979 η Όλια Λαζαρίδου -φίλη από τότε που δούλευα σ’ ένα δισκάδικο- μου είπε να παίξω σε μια παράσταση που σκηνοθετούσε ο Μπολονίνι και πρωταγωνιστούσε η Λαμπέτη. Τρελός ήμουν ν’ αρνηθώ; Η Λαμπέτη, με τον τρόπο της, μου έμαθε πως κάθε φράση που λέει ο ηθοποιός έχει τη σημασία της. Κι αν δεν έχει ή αν δεν την καταλαβαίνεις, καλύτερα να την κόψεις εντελώς. 

Μ’ αρέσουν πολύ τα κινούμενα σχέδια. Και το «Μάπετ Σόου» το θεωρώ καλλιτεχνικό επίτευγμα της τηλεόρασης με βαθύτατο ανθρωπισμό. Απ’ ό,τι έχω κάνει στην τηλεόραση, είμαι πιο περήφανος για το «Άνω-Κάτω το Σαββάτο» στο Mega. Ήταν μια συνειδητή προσαρμογή του «Saturday Night Live» με σκετς και μουσική, ήταν κάτι που το έκανα κέφι.

Ταινίες πολύ διαφορετικές μεταξύ τους έφτιαξαν το τωρινό ρεύμα του ελληνικού κινηματογράφου. Η ιδεολογική κρίση της χώρας και του κινηματογραφικού μας συστήματος απελευθέρωσε ταλαντούχους σκηνοθέτες που, ξέροντας πως έτσι κι αλλιώς δεν θα έπαιρναν χρήματα από εδώ, πρότειναν ιδέες αντισυμβατικές, έκαναν αυτά που πραγματικά ήθελαν με χρηματοδότηση και απ’ το εξωτερικό. 

Δεν έχω μετανιώσει για την εμπλοκή μου στην πολιτική. Καθόλου. Απλώς πια δεν εμφανίζομαι τόσο στην τηλεόραση, σε talk shows με τσακωμούς. Ρωτάω πάντα ποιοι θα είναι οι καλεσμένοι πριν πάω κάπου - δεν υπάρχει νόημα να είσαι με ανθρώπους που ουρλιάζουν «Ανθέλληνα» και τέτοια. Φυσικά, τα κανάλια σπάνια μου λένε την αλήθεια. Με το που θα φτάσω στο στούντιο, θα δω μέσα τον τάδε ή τον δείνα που με είχαν διαβεβαιώσει ότι δεν θα είναι εκεί.

Το περίφημο δημοψήφισμα δεν ήταν κακή ιδέα. Όλοι έβριζαν το μνημόνιο, τα δάνεια κ.λπ. Αντιδρούσαν, όμως, μόνο στα λόγια. Ενδόμυχα, φυσικά και δεν ήθελαν τη χρεοκοπία ή την κατάργηση του μνημονίου. Με το που χρειάστηκε ν’ αντιδράσουν και με πράξεις, ξαφνικά όλοι εξοργίστηκαν. Τα δε κόμματα βραχυκύκλωσαν, γιατί κατάλαβαν ότι έτσι δεν θα είχαν λόγο ύπαρξης.

Σε κάποιο βαθμό απογοητεύτηκα με τους Οικολόγους Πράσινους. Δεν έπεσα απ’ τα σύννεφα, αλλά πίστευα πως οι σωστές κατά βάση ιδέες του κόμματος θα βελτίωναν τη νοοτροπία των στελεχών. Κάποιοι, όμως, δεν έγιναν καλύτεροι, έγιναν χειρότεροι. Και σ’ αυτό έπαιξε ρόλο η ένταξη στο πολιτικό σκηνικό κι η αρκετά σημαντική επιχορήγηση απ’ το κράτος. Ξεκίνησαν οι ομαδοποιήσεις και τα μίση. Για τις εκλογές που θα γίνουν δεν βλέπω κάποιο καλό σενάριο. Κάπως να βάλουμε σε τάξη το κράτος, τι να πω… Με ανησυχεί πάρα πολύ η στροφή της ΝΔ προς την εθνικιστική Δεξιά. Ιστορικά, η εθνικιστική ρητορική έχει χρησιμοποιηθεί με καταστροφικό τρόπο. Και τώρα, αντί να δεχτούμε τους γείτονές μας ως Μακεδόνες και να θέσουμε άλλα σημαντικότερα ζητήματα, διασφαλίζοντας τη χώρα μας, καθόμαστε και γκρινιάζουμε για πράγματα που έχουν τελειώσει.

Όταν πήγα στην Καστοριά, μοίραζαν φέιγ βολάν που με έλεγαν προδότη. Αισθάνθηκα άσχημα γιατί δεν ήμουν μόνος μου, ταλαιπωρήθηκαν οι συνάδελφοί μου. Πιο ανατριχιαστική ήταν σίγουρα η προκήρυξη της Σέχτας των Επαναστατών που με ανέφερε στην ίδια σελίδα που έγραφε: «Σήμερα εκτελέσαμε με 28 σφαίρες τον τάδε». Λίγες γραμμές πιο κάτω με αποκαλούσε «ξεφτιλισμένο μέλος ουράς του συστήματος» ή κάτι τέτοιο. Ήταν λίγο τρομακτικό.

Τα τελευταία 20 χρόνια ζω στον Άλιμο. Πηγαίνω στο κέντρο, την αγαπάω την πόλη. Όταν περπατάς στους δρόμους το βράδυ και δεν έχει μποτιλιάρισμα και είναι συμπαθητικός ο καιρός -που συνήθως είναι-, είναι όμορφη. Υπάρχει όμως το γνωστό πρόβλημα: η καχυποψία μεταξύ μεταναστών και Ελλήνων. Καταλαβαίνω και τους Έλληνες που ζουν σε γειτονιές που άλλαξαν ραγδαία, όπου τίποτα δεν τους θυμίζει τη ζωή τους και πλέον έχουν γείτονες ανθρώπους με άλλα ήθη κι έθιμα. Καταλαβαίνω και τους ξένους που αισθάνονται λαθραίοι, γιατί εμείς ποτέ δεν τηρήσαμε τους κανόνες υποδοχής προσφύγων, εξετάζοντας ποιοι πρέπει να πάρουν άσυλο και μη επιτρέποντας να μπαινοβγαίνει όποιος θέλει ό,τι ώρα θέλει.

O λαϊκισμός είναι σήμερα η εύκολη λύση. Εγώ συχνά λέω πράγματα που δεν αρέσουν στην πλειονότητα. Προσπαθώ, πάντως, να μην είμαι αγενής και να μην προσβάλλω. Το να έχεις το θάρρος της γνώμης σου είναι πραγματικά δύσκολο σήμερα. Ο Λαζόπουλος π.χ. λέει αυτά που θέλει ν’ ακούσει ο κόσμος με τρόπο έξυπνο και χιουμοριστικό. Τον θαυμάζω γιατί μπορεί και κάνει το κοινό να πάλλεται. Είναι εξαιρετικά ταλαντούχος και μην ξεχνάμε ότι και από μόνη της η επιθεώρηση είναι αναγκαστικά και λίγο «λαϊκίστικη». Δεν είναι, βέβαια, ακριβώς επιθεώρηση όταν παίρνεις το μικρόφωνο και κάνεις μακροσκελή πολιτικά κηρύγματα σαν τηλε-ευαγγελιστής!
 
Ο Αντώνης Καφετζόπουλος πρωταγωνιστεί στον «Άδικο Κόσμο» του Φίλιππου Τσίτου που θα βγει στις αίθουσες τον Φεβρουάριο του 2012. Η παράσταση «Ατελείωτη Βροχή» που έχει σκηνοθετήσει συνεχίζεται στο θέατρο Ροές, με πρωταγωνιστές τους Γιάννη Στάνκογλου και Δημήτρη Αλεξανδρή. Την Κυριακή 11/12 θα κάνει πρεμιέρα στη ΝΕΤ η εκπομπή του «Εύρηκα» για την τεχνολογία, την επιστήμη και το περιβάλλον.

Συνέντευξη στη Μυρτώ Λοβερδου, "Το Βημα", 20/11/2011

Αντώνης Καφετζόπουλος: «Εχει µειωθεί και η αµοιβή και η αξιοπρέπεια»
Ο ηθοποιός µιλάει για θέατρο, σινεµά, Αστυνοµία και επανάσταση


 Τα διεθνή κινηµατογραφικά βραβεία που έλαβε την τελευταία διετία στα φεστιβάλ του Λοκάρνο και του Σαν Σεµπαστιάν για την «Ακαδηµία Πλάτωνος» και τον «Αδικο κόσµο» αντίστοιχα θύµισαν το µέγεθος της υποκριτικής του περσόνας. Στις δύο ταινίες που υπογράφει ο Φίλιππος Τσίτος ο Αντώνης Καφετζόπουλος έκανε την Ελλάδα να ακουστεί µε θετικό τρόπο σε εποχές που κάτι τέτοιο σπανίζει. Τώρα επιστρέφει στο θέατρο σκηνοθετώντας την «Ατέλειωτη βροχή» του Κιθ Χαφ, µε τον ∆ηµήτρη Αλεξανδρή και τον Γιάννη Στάνκογλου, ένα έργο που γνώρισε τεράστια επιτυχία στο Μπρόντγουεϊ µε τους Χιου Τζάκµαν και Ντάνιελ Κρεγκ.

– Κύριε Καφετζόπουλε, μέσα σε δύο χρόνια είχατε σημαντικές διακρίσεις στη μεγάλη οθόνη...

«Με τις ταινίες έχω µια µακρά ιστορία. ∆εν είναι όπως στο θέατρο, όπου µπαίνω και βγαίνω. Με εξαίρεση ένα µικρό διάστηµα που δεν ταίριαζαν τα χνώτα µου µε µια γενιά κινηµατογράφου, εδώ και 30 χρόνια είναι αδιάκοπη και φυσιολογική η σχέση µου. Η συνάντηση µε τον Φίλιππο Τσίτο ήταν και για τους δυο µας, θα έλεγα, κάπως καθοριστική. Ηταν πολύ σηµαντικό για µένα ως βετεράνο και για εκείνον ως φρέσκο στον χώρο».

– Πάντα αντιμετωπίζατε διαφορετικά το θέατρο;

«Στο θέατρο δεν ήθελα καθόλου να κάνω πράγµατα στην κεντρική θεατρική σκηνή. Από την άλλη, η µη θεατρική κεντρική σκηνή µε αντιµετώπιζε µε επιφύλαξη λόγω αυτού του µπες-βγες µου. Στο θέατρο θέλω έναν χώρο που να χωρά 150 ανθρώπους για να είµαστε κοντά µε το κοινό, να βλεπόµαστε. Από τη θεατρική πιάτσα υπήρχε µια πίεση για µεγάλες σκηνές και µεγάλες παραγωγές. ∆εν µε τρελαίνει αυτό, δεν µε ευχαριστεί. Κάνω καλύτερα τη δουλειά µου όταν αισθάνοµαι ότι µε τους θεατές είµαι σε απόσταση τέτοια που να µπορούν να δουν λεπτές αποχρώσεις του ρόλου».

– Τι είναι η «Ατέλειωτη βροχή»;

«Στην “Ατέλειωτη βροχή” οι δύο ρόλοι µεταφέρουν στη σκηνή, είτε µονολογώντας είτε σε διάλογο, άλλες σκηνές και άλλα πρόσωπα. ∆ύο κλασικοί αµερικανοί αστυνοµικοί πολύ δεµένοι µεταξύ τους µοιράζονται µια σχέση ζωής και θανάτου καθώς βρίσκονται µόνοι µέσα σε ένα περιπολικό. Εχουν µια κοντινή σχέση και ταυτοχρόνως υπάρχει γύρω τους µια κοινωνία που τους πιέζει να αποφασίσουν ποιος είναι δίκαιος, ποιος τίµιος. Οσο υπάρχουν µπάτσοι το ερώτηµα θα παραµένει. ∆εν είναι ούτε καλοί ούτε κακοί πάντως. Υπάρχει µια λεπτή διαχωριστική γραµµή που έχει ο καθένας στο κεφάλι του και που δεν ταυτίζεται µε του άλλου. Στο τέλος το έργο αφήνει τον θεατή να βρει τη δική του κόκκινη γραµµή».

– Νομίζω ότι δεν τα πάτε και πολύ καλά με τους αστυνομικούς...

«Η δική µου θέση έχει λίγη προκατάληψη. ∆εν έχω ιδιαίτερη συµπάθεια στη στολή του αστυνοµικού. Είµαι παιδί της χούντας και η καθηµερινότητά µου είχε να κάνει µε τη στολή. Θυµάµαι ότι το 1971 µε έπιασαν γιατί φορούσα πέδιλα και είχα µακριά µαλλιά. Το µίσος πάντως που υπάρχει αποδεικνύει ότι δεν έχουν κλείσει οι λογαριασµοί. Ποτέ δεν είχαµε ανεξάρτητη Αστυνοµία. Υπάρχει πρόσφορο έδαφος για τάσεις, ακροδεξιούς, συγκρούσεις. Αναπτύσσονται η παραβατικότητα, οι συµµορίες, δρουν µε οµερτά και καλύπτουν ο ένας τον άλλον».

– Πιστεύετε ότι με τη στάση και τις απόψεις σας επηρεάζετε νεότερους συναδέλφους σας;

«Προσπαθώ να το κάνω συνειδητά. Καµιά φορά παίρνω την πρωτοβουλία να µιλήσω στους νεότερους και συνειδητά διαδίδω την άποψή µου. ∆εν αναζητώ αυλή, το βρίσκω φθοροποιό. Πιστεύω στην αυστηρότητα στα επαγγελµατικά: να αµειβόµαστε, να είµαστε αξιοπρεπείς. Τα τελευταία χρόνια µειώθηκε και η αµοιβή και η αξιοπρέπεια. Κυρίως στην τηλεόραση. Πρέπει να δίνεις στον εαυτό σου το δικαίωµα να αρχίσει από το µηδέν. Αλλά όσο µεγαλώνουµε αυτό γίνεται όλο και πιο δύσκολο. ∆εν νιώθω µόνος σε αυτό που κάνω, υπάρχει µια βουβή εκτίµηση. Στη δουλειά µας θέλεις και να αναγνωρίζουν αυτόνοµα την καλλιτεχνική σου ιδιότητα και να µην επηρεάζει αυτό το τι είσαι ως άνθρωπος».

– Εφέτος θα κάνετε τηλεόραση;

«Εχω παραδώσει στην κρατική τηλεόραση τον νέο κύκλο του ντοκυµαντέρ “Εύρηκα”. ∆εν ξέρω πότε θα βγει. Παλιά είχα κάνει 26 επεισόδια και τώρα, στα 13 καινούργια, έχω συνδυάσει πολλές επιστήµες. Είναι κάτι που αγαπώ ιδιαίτερα».

– Τριάντα χρόνια μετά την «Αστροφεγγιά», τι σκέφτεστε για τον ρόλο του Αγγελου Γιαννούζη;

«Τότε µου φαινόταν πολύ στερεότυπο το ότι αναζητούσε ορίζοντες πέρα από το στενό του περιβάλλον. Τώρα µου φαίνεται ότι έχει πολύ βάθος και ουσία».

«ΒΡΙΣΚΩ ΓΕΛΟΙΑ ΤΗΝ ΙΔΕΑ ΝΑ ΒΓΟΥΜΕ ΕΚΤΟΣ ΕΥΡΩΠΗΣ»
«Σήμερα νιώθω ότι έχω μάλλον συντηρητικές απόψεις» ομολογεί ο Αντώνης Καφετζόπουλος. «Ισως γιατί προσπαθώ να βρω έναν τρόπο να ζούμε όλοι ειρηνικά. uni0394εν θέλω να κρεμάσουν τον τελευταίο τραπεζίτη ούτε πιστεύω ότι η ευτυχία στον άνθρωπο είναι πάνω στο βουνό. Η ευτυχία υπάρχει ανάμεσα στους ανθρώπους, στο να ακουμπάς πάνω στον άλλον, στο να ακούς ένα “μπράβο”. Αναρωτιέμαι πώς μπορούμε να ζήσουμε εν ειρήνη και γι’ αυτό κάνω μια διαρκή και συνειδητή προσπάθεια. Ρίχνω καινούργιες ιδέες, όπως το να μπολιαστεί το κράτος με κληρωτούς – και ας το αρχίσουμε από τις δημοτικές εκλογές. Προσωπικά το δημοψήφισμα μου φάνηκε καλό. Οι εκπρόσωποι όμως του συστήματος φρίκαραν. Αλλά ως προς την ιδέα να βρεθούμε εκτός Ευρώπης, τη βρίσκω γελοία. Οταν έχεις συνεισφέρει στο να μεγαλώσει αυτό το δέντρο, μου φαίνεται γελοίο να κόψεις το δικό σου κλαδί. Ο Λουκάς Παπαδήμος είναι ένας άνθρωπος της κουλτούρας, της παιδείας και της ιδεολογίας που δημιούργησε το πρόβλημα, όσο κι αν τώρα τον βλέπουμε λίγο σαν σωτήρα. Πάντως αν το 1% του παγκόσμιου πληθυσμού που διαθέτει το χρήμα δεν είναι αποφασισμένο να το χάσει, τότε δεν νομίζω ότι υπάρχει λύση». Τον φοβίζει η τρέχουσα συγκυρία; «Η συγκυρία μάς κάνει πιο δημιουργικούς. Μου αρέσει η λιτότητα στην τέχνη, ως παρενέργεια κάνει καλό. Αλλωστε δεν πιστεύω ότι η τέχνη αλλάζει τις κοινωνίες».

Μιχαλης Κακογιάννης

Ομιλία εκ μέρους της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογραφου, στην φετινή βράβευση του μακαρίτη.


Ο Μιχαλης Κακογιάννης, ειναι ο κινηματογραφιστης, που στην άϋλη λίστα του μυαλού μου με τις δεκα καλύτερες του ελληνικου κινηματογραφου, υπαρχουν τουλάχιστον τρεις δικες του ταινίες του αναμεσα τους.

Ειναι μεγαλη η τιμη για την ελληνικη Ακαδημία Κινηματογραφου να απονείμει το φετινο βραβειο στον άνθρωπο που μεταξυ άλλων ήταν δύο φορές υποψηφιος για το όσκαρ ξένης ταινίας, που κέρδισε τρεις φορές τη χρυσή σφαίρα (τις δυο συνεχόμενα το '55 και το '56). Που με τον αγγλόφωνο Ζορμπά ήταν υποψήφιος για επτα οσκαρ, αναμεσα τους καλυτερης ταινίας και σκηνοθεσίας.

Μακρια απο τα στατιστικά, ο Κακογιάννης ειναι ο δημιουργός του αξεχαστου Κυριακατικου Ξυπνήματος, του μνημειώδους Ζορμπα, της εμβληματικης Στελλας που μας σημαδεψε. Ο κινηματογραφιστης των γυναικων ηρωίδων απο το Κοριτσι με τα Μαυρα, μεχρι την Ιφιγενεια, την Ηλέκρα, τις Τρωάδες έως το Βυσσινοκηπο του 1999.

Ειναι, για μας, τους συναδελφους του, ο ανθρωπος που συνεργαστηκε με όσους εχουμε μαθει να θεωρουμε ιερους και μυθικους σε αυτή τη δουλεια: Το Χατζιδακι, το Θεοδωρακη, τη Λαμπέτη, τον Τσαρουχη, το Βασιλη Φωτόπουλο και το Σπυρο Βασιλείου, τη Μελίνα Μερκουρη, την Ειρηνη Παππα και το Γουώλτερ Λασσαλυ μεταξυ άλλων, δινοντας και στους ίδιους την ευκαιρία της εξαιρετικης δημιουργιας και της παγκοσμιας διακρισης.

Ο Μιχαλης Κακογιάννης εχει ακομα και ενα πλουσιο έργο σαν μεταφραστης του Σαιξπηρ, των αρχαίων, αλλά, και μεγάλο αριθμό αξιόλογες σκηνοθεσίες στο θεατρο, στην ελλαδα όσο και στο εξωτερικό.

Τελος, αλλα, κατα τη γνωμη μου, σημαντικότατη απόδειξη του μεγέθους του: ο Κακογιάννης επενδυσε το 2004, οτι ειχε και δεν ειχε, δηλαδη το ονομα του και προσωπική περιουσία, ξανα στην τεχνη. Δημιουργησε το Ιδρυμα Μιχαλης Κακογιάννης, φροντισε να εχει τα μεσα για να λειτουργει χωρις εξαρτήσεις και να ειναι ανοιχτο και ιδιαίτερα πολυσυλλεκτικό με έμφαση στη δουλεια νεώτερων δημιουργων.

Αγαπητοί καλεσμενοι, αγαπητοι συναδελφοι, αγαπητά μέλη της Ακαδημίας, Δεν έπεσε τυχαία ο κλήρος σε μένα, ομολογώ οτι το ζήτησα. Οι συνάδελφοι μου στο διοικητικό συμβούλιο ειχαν την καλοσύνη και την ευγένεια να αποδεχτούν το καπως επίμονο αίτημα μου να είμαι εγω αυτός που θα δώσει φέτος το τιμητικό βραβειο στον άνθρωπο που επιλέξαμε να ευχαριστήσουμε με αυτη τη συμβολική βραβευση το 2011.

Προσωπικά, λοιπόν, μεταφέροντας την απέραντη εκτιμηση όλων μας, τις ευχαριτίες μας για το έργο του και την εξωστρέφεια που το χαρακτηρίζει και που τον έκανε, ίσως, τον αξιότερο πρεσβευτη του ελληνικου σινεμα. Αλλά και για τη συνολικη σταση του στη ζωή, να πω σε μια νοηματική των νεωτέρων που δεν γνωριζω και πολύ καλά: κυριε Μιχαλη Κακογιάννη, respect!

Με την τεχνη σου και με το παράδειγμα σου φοβάμαι οτι μας έκανες λίγο καλύτερους ανθρώπους.

Κοντά μας βρίσκεται η κυρία Γιαννούλα Κακογιάννη - Wakefield με την ιδίοτητα της συνεργατριας, της συμπαραγωγου αλλα και της αγαπημενης αδελφης.
Θα την παρακαλέσω να μεταφερει το μικρο αυτο αγαλαματακι που συμβολικά ειναι ασηκωτο απο το βαρος του σεβασμου μας, την απειρη χαρα μας να το προσφέρουμε και φυσικά τις καλυτερες ευχες μας για υγεια και προσωπικη ευτυχία στον Μιχαλη Κακογιάννη.

"Η ζωή αλλάζει δίχως να κοιτάζει τη δική σου μελαγχολία"

Οι παλιοί μας φιλοι
"http://www.youtube.com/watch?v=Uakcu20rU2o&feature=youtube_gdata_player"

στίχοι-μουσική Δ.Σαββόπουλος
Μη, μην το πεις οι παλιοί μας φίλοι μην το πεις για πάντα φύγαν.
Μη, το μαθα πια τα παλιά βιβλία, τα παλιά τραγούδια για πάντα φύγαν.
Πέρασαν οι μέρες που μας πλήγωσαν. Γίνανε παιχνίδι στα χέρια των παιδιών.
Η ζωή αλλάζει δίχως να κοιτάζει τη δική σου μελαγχολία κι έρχεται η στιγμή για ν' αποφασίσεις με ποιους θα πας και ποιους θ' αφήσεις.
Πέρασαν για πάντα οι παλιές ιδέες, οι παλιές αγάπες οι κραυγές.
Γίνανε παιχνίδι στα χέρια των παιδιών.
Όμορφη είναι αυτή η στιγμή, να το ξαναπώ όμορφη να σας μιλήσω.
Βλέπω πυρκαγιές πάνω από λιμάνια πάνω από σταθμούς κι είμαι μαζί σας.
Όταν ο κόσμος μας θα καίγεται όταν τα γεφύρια πίσω μας θα κόβονται εγώ θα είμαι εκεί να σας θυμίζω τις μέρες τις παλιές.


Ενα -διόλου ασήμαντο- μέρος απ´ οτι με αποτελεί, σαν προσωπικότητα και ιδέες το οφείλω στο Διονύση Σαββόπουλο.
Κατα καιρούς και ιδιάιτερα μετα το 1985, καποιες απο τις απόψεις του με κάνουν να δυσανασχετω, αλλα αποφεύγω να τον κρίνω ή ακομα περισσότερο να τον κατηγορώ και μαλιστα να τον χαρακτηριζω. Αυτο, απο ευγνωμοσύνη και σεβασμό για οτι έκανε για μένα τα χρονια του '60-'70 και πιστεύω επισης, για ενα πολυ ζωηρό, υγιές και μεγάλο κομμάτι της γενιάς μου.
Η ιδέα του εκτοπισμού των ¨δυσαρεστων¨ (μεταναστών, τοξικομανων) πέρα απο τους ανατριχιαστικους συνειρμούς που φέρνει απο τη βαριά πρόσφατη ελληνικη ιστορία ειναι βαθιά διχαστικη και στηρίζεται στην βασική μας εθνική αυταπάτη: Ειμαστε ενα ανάδελφο ¨εθνος¨, βασικά, σχεδον θεϊκής καταγωγής, ξεχωριστό απο καθε άλλο βαρβαρο είτε της Ανατολής, είτε της Δύσης, περίπου περιούσιοι, που οι "άλλοι" φθονουν, μισούν και επιβουλέυονται. Αμήν.
Ακομα οι "άλλοι", ειναι, ως εκ τουτου, κατώτερα όντα με την έννοια της ιστορικής και πολιτιστικής αποστολής. Εμείς εχουμε - "εκείνοι" (δυστυχώς για τους ίδιους, αλλα τι να κανουμε;) δεν έχουν καμμία αποστολή. Κρίμα. Ας προσέχαν και ας είχαν γεννηθεί Έλληνες.
Δεν θα είχα ασχοληθεί αν την "πρόταση Σαββόπουλου", αν δεν την ειχε εκστομίσει ο ίδιος αλλά οι αντιπαθεις ναζίδες των πεζοδρομίων του Αγίου Παντελέημονα - μεγαλη η χάρη του.
Κι αυτο, γιατι όσο κι αν ειναι πασπαλισμενη με "ελληνισμο", "ελληνική παιδεία/γλώσσα" και "ανθρωπιά δια του ΟΗΕ", ειναι μια ολοφανερα φυλετική πρόταση. Τέλεια και παύλα.
Το 2011 ειναι στη διάθεση οποιουδήποτε ενδιαφερόμενου και έγκυρες γλωσσολογικες αλλά και αδιασειστες γενετικες αποδείξεις όσο και πολυ ενδιαφέρουσες ιδέες. Λίγο πολυ, καθε εγγραματος έλληνας, οφείλει να γνωρίζει οτι όλοι καταγομαστε απο "μετανάστες" που ξεκίνησαν απο τη Αφρική πριν απο μερικές δεκάδες χιλιάδες χρόνια, έκαναν μια σταση κάπου στην Ασία και ήρθαν στα Βαλκάνια. Ακομα οι σύγχρονοι έλληνες έχουν ενα αξιοθαύμαστο 50% γενετικου υλικού σε καθε κύτταρο τους απο εκείνους τους πρώτους "γηγενείς". Το ίδιο όμως πάνω-κάτω έχουν και οι Αλβανοί καθως και οι άλλοι παραδοσιακοί εχθροί μας οι Τούρκοι. Το άλλο "γενετικό μισό" μας, το μοιραζόμαστε με τους προαναφερθέντες και τους υπόλοιπους γείτονες εξ ίσου. Και φαίνεται οτι οφειλεται και παλι σε ευρείες μεταναστευσεις και μετακινήσεις πληθυσμών που συνέβησαν απο την νεολιθικη εποχή μέχρι και τις μέρες μας.
Η γλώσσα που μιλάμε εχει μια αξιοθαύμαστη συνέχεια και συνάφεια με τις πιο αρχάιες ελληνικες διαλέκτους και ακομα πιο αξιοθαυμαστα εξακολουθεί να εξελίσσεται και καθε άλλο παρα εκφυλιζεται απο την τριβή της με τις άλλες γλώσσες του σύγχρονου κόσμου. Αλλά στο κάτω-κάτω αυτο ειναι υποκειμενικό θεμα. Άλλοι βλέπουν μισογεματο κι αλλοι μισοαδειο το ποτήρι.
Ο ΟΗΕ, ειναι εκεί που ειναι με την αποστολή να προστατεύει τα θεμελιώδη δικαιώματα των ανθρώπων και όχι να ειναι ο μπατσος και δεσμοφυλακας που θα κανει τη βρώμικη δουλεια για χάρη των αυτοπλανώμενων "καθαρών" ελλήνων, που σιχαινονται να τους χαλαει η μοστρα και ψάχνουν πάντα κάποιον "ξένο" να φορτωθεί τις αμαρτιες τους.
Η μετανάστευση ειναι μέρος της ανθρώπινης περιπέτειας απο τη αυγή της ανθρωπότητας. Μαλιστα, όλα δείχνουν, οτι αυτοί που αποφασίζουν να ξεσπιτωθουν ειναι μάλλον ερευνητικά και δημιουργικά πνεύματα και αρα πολύτιμα για τον τοπο που θα τους δεχτεί.
Το παρον κύμα μεταναστευσης ειναι ευρωπαϊκό και παγκόσμιο πρόβλημα και οφείλεται εν πολλοίς σε κρυφούς οικονομικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες σε κρίση, καθως και σε ολοφανερους γεωγραφικούς χώρους στους οποίους μαίνονται πολεμικές συγκρούσεις και γενοκτονίες.
Ένας απο αυτους τους τους τόπους που γεννούν στρατιές πολιτικών προσφύγων ειναι και η πατρίδα των τριων Αφγανων δολοφόνων. Ποιος ξέρει τι δρόμο θα είχαν πάρει αν η ελλαδα τους υποδεχοταν και τους παρείχε αυτο που δικαιούνται συμφωνα με τους διεθνείς νομους και τη Χάρτα του ΟΗΕ;
Η αστυνομία δεν ειναι ο κατάλληλος χειριστής του προβλήματος. Μας το έχουν πει, σε όλους τους τόνους, η Ύπατη Αρμοστεία, η Ευρωπαϊκή Ένωση, οι μη κυβερνητικες οργανώσεις καθως και η ίδια η κυβέρνηση μας όταν διεκδικούσε την ψήφο μας εδω και ενάμισυ ολοκληρο χρόνο.
Ε, ναι, ήρθε η στιγμη για ν´ αποφασίσεις με ποιους θα πας και ποιους θ´ αφήσεις.

Για την "ελευθεροτυπία"

Location:Αγρίνιο

Σκορπιες κουκουναρες, ελπίζω όχι αρες μαρες

Συνέντευξη, γενικότερου ενδιαφέροντος, με αφορμή την παράσταση του Αγησίλαγου στο Ιδρυμα Μιχαλης Κακογιάννης. Μπόνους συνέντευξη του Δημητρη Μπασλαμ

Φαρμακεία και Φαρμάκια

Πήγα σήμερα να αγοράσω τα χάπια μου.

Στη γειτονιά μου (Άλιμος) έχουμε περίπου 3,5 φαρμακεία για καθε ένα φούρνο!

Απεργούν όλα. Υπερασπίζονται το δικαίωμα που τους έδιναν μεχρι τωρα οι νόμοι να μην πουλούν φάρμακα επιχειρήσεις αλλα μόνο οι φαρμακοποιοί. Που ειναι επιχειρηματίες.

Σταμάτησα σε ένα απο αυτά για να βρω στη λιστα με εφημερεύοντα ποιο απ´ όλα ειναι σήμερα ανοιχτό.

Πετάχτηκε απο τα κάγκελα ο φαρμακοποιός και με ρώτησε άν θέλω κατι. Του είπα.

Με παρακάλεσε να πάω λίγο πιο μακριά. Να μη φαινεται οτι ψωνιζω προφανώς.

Χάζεψα αμηχανα για λίγο τις εφημεριδες στο διπλανο ψιλικατζίδικο μεχρι που ήρθε με το σακουλάκι κρυμμένο στην τσέπη της ζακέτας του. Σα να αγόραζα κόκα.

Τον πλήρωσα, μπήκα στο αυτοκίνητο λίγο μουδιασμενος.

Διαπίστωσα οτι δεν μου ειχε κόψει καν απόδειξη.

Δεν θα ξαναπατήσω στην επιχειρηση του.

Άλλες ιδέες;

Τζούλιαν Ασάντζ/wikileaks στο TED (εχει και ελληνικους υποτιτλους)http://on.ted.com/8seE

Ομιλία σε ημερίδα στην Κύπρο με αφορμή μαθητικό διαγωνισμό με τίτλο "νέοι δημοσιογράφοι και περιβάλλον"

Δύο δρόμοι

Πριονίζοντας το κλαδί: πολιτισμική οικολογία και βαρβαρότητα

Θα επιχειρήσω να υποστηρίξω ότι σε τελευταία ανάλυση οι δυο δρόμοι δεν είναι παρά ένας.

Ότι η κοινή λογική και μόνο αυτή είναι αρκετή για να μας κάνει να δούμε ποιος είναι η μοναδική επιλογή.

Ότι αυτά στα οποία αναφερόμαστε δεν αφορούν συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες, χώρες ή έθνη αλλά κάθε έναν από μας ξεχωριστά είτε ζει στη δύση είτε στην Ανατολή, είτε σε πλούσιες είτε φτωχές χώρες.

Θα αποφύγω να αναφερθώ αμφιλεγόμενες θεωρίες ή δράσεις.

Θα προσπαθήσω τέλος, να μην ασχοληθώ καθόλου με την πολιτική με τη στενή έννοια.

Περιβάλλον και ζωντανοί οργανισμοί

Φέτος στην περιοχή της Αθήνας είχαμε αρκετές βροχές. Πολλές σκέψεις που έχουν να κάνουν με το θέμα μας θα μπορούσε να κάνει κανείς αλλά η αναφορά μου δεν γίνεται για αυτό. Εδώ [φωτ.μυρμυγκια] μπορείτε να δείτε ότι το άμεσο αποτέλεσμα των έντονων βροχοπτώσεων ήταν να πρασινίσει το πάρκο που πάω κάθε μέρα βόλτα τα σκυλιά μου.

Μια δεύτερη ματιά, στο καταπράσινο τοπίο αποκαλύπτει αυτές τις σχεδόν κυκλικές τρύπες στη πρόσκαιρη βλάστηση. Πλησιάζοντας διαπιστώνει κανείς ότι σε κάθε τέτοιο κενό στα αγριόχορτα, βρίσκεται, στο κέντρο ακριβώς του κύκλου, μια μυρμηγκοφωλιά.

Φαίνεται πως κάθε μικρή αποικία μυρμηγκιών έχει το χάρισμα ή την κατάρα διαλέξτε πως θέλετε να χαρακτηρίσετε συναισθηματικά τη συμπεριφορά αυτή, είναι αδιάφορο, έχει την φυσική ικανότητα να ξεχερσώνει τη βλάστηση γύρω της. Αυτό που βλέπετε είναι ένα μόνο από τα χιλιάδες αν όχι εκατομμύρια παραδείγματα του πως η ζωή επηρεάζει, αλλοιώνει και μεταβάλλει το περιβάλλον γύρω της.

η συμπεριφορά των μυρμηγκιών της γειτονιάς μου, μοιάζει ιδωμένη από ψηλά με τη την συμπεριφορά ημών των ανθρώπων.

Εκεί σταματούν και οι ομοιότητες.

Σε αντίθεση με τα μυρμήγκια εμείς, οι άνθρωποι, για πρώτη φορά στην ιστορία του πλανήτη που ονομάζουμε Γη, είμαστε σε θέση, τόσο με τους αριθμούς μας όσο και με τα μέσα που διαθέτουμε να επιδράσουμε συνολικά σε αυτό που οι ειδικοί ονομάζουν βιόσφαιρα.

Άλλα είδη που πια είναι γνωστό ότι είναι όλα συγγενείς μας πρώτου βαθμού μπορούν και έχουν περιορισμένη επιρροή στο περιβάλλον. Όπως τα μυρμήγκια της γειτονιάς μου, αρπακτικά μπορούν και το έχουν πράξει συχνά, να υπερβούν την αντοχή των θηραμάτων από τα οποία τρέφονται, οδηγώντας τα στον μαρασμό, χορτοφάγα να καταναλώσουν κάθε απόθεμα βρώσιμης βλάστησης, ιοί, μικρόβια και άλλα παράσιτα να εξοντόσουν τους ξενιστές τους. Αποτέλεσμα, πάντα είναι ο μαρασμός και η παρακμή: για τα παράσιτα, τους κυνηγούς, τους χορτοφάγους. Το υψηλότερο τίμημα που πληρώνει όποιος ξεπερνάει την αντοχή της νοητής σφαίρας από την οποία ζει και αναπαράγεται είναι η ίδια η εξαφάνιση.

Η ζωή, όπως την ξέρουμε, μοιάζει να κινείται στα βήματα ενός αιώνιου, χορoγραφημένου από τυφλές δυνάμεις, χορού ανάπτυξης, ακμής, παρακμής και εξαφάνισης.

Πολύ συχνά, αποφασιστικός παράγοντας, που δίνει ένα τόνο θεομηνίας, είναι μεγάλες αλλαγές στο περιβάλλον που έχουν αφετηρία κάποιο φυσικό αίτιο, "καταστροφή" έχουμε μάθει να το λέμε μια και οι συνέπειες είναι δραματικές.

Ένας αστεροειδής που πέφτει απ' τον ουρανό, μια μεγάλη κοιλάδα που μετατρέπεται σε θάλασσα καθώς οι πάγοι λιώνουν, μια οροσειρά που ανεβαίνει από το φλοιό της γης και χωρίζει μια ήπειρο στα δύο όπως τα Ιμαλάια, μια αλλαγή στο κλίμα που ερημοποιεί ένα μεγάλο μέρος κάποιας ηπείρου και τη χωρίζει όπως η Σαχάρα σε δυο διακριτά και σχεδόν απροσπέλαστα μεταξύ τους διαφορετικά οικοσυστήματα.

Ναι, ο πλανήτης αλλάζει διαρκώς. Άλλοτε αργά και σε εκατομμύρια των εκατομμυρίων χρόνια κι άλλοτε ραγδαία. Αυτό έχει πάντα σαν συνεπεία μαζικές εξαφανίσεις ειδών. Δεν είναι κάτι το καινούργιο.

Κατά το τέλος της Πέρμιας περιόδου, πριν από περίπου 251 εκατομμύρια χρόνια οι εξαφανίσεις άγγιξαν το 95% κάθε έμβιου όντως στη Γη, μια "καταστροφή" που κάνει την διάσημη αδελφή της που πριν από 65 εκατομμύρια χρόνια εξαφάνισε τους δεινόσαυρους να μοιάζει με ασήμαντο μικροεπεισόδιο. Ψάρια, υδρόβιοι οργανισμοί, φυτά και έντομα άφησαν κενό το χώρο μόνο για το 5% των τυχερών συγγενών τους και χάθηκαν για πάντα.

Περιβάλλον και άνθρωπος

Αυτό που είναι καινούργιο είναι ο άνθρωπος.

Οι πρόγονοί μας τα τελευταία 10 εκατομμύρια χρόνια συνέλεγαν τροφή, κυνηγούσαν σποραδικά και ζούσαν μεταναστεύοντας σε όλο τον πλανήτη. Οι άμεσοι πρόγονοί μας εμφανίστηκαν πριν από 180 με 250 χιλιάδες χρόνια, ενώ οι Νεάντερταλ και άλλα ξαδέλφια μας εξαφανίστηκαν για πάντα.

Και ξαφνικά μόλις πριν από 12 χιλιάδες χρόνια περίπου εξημέρωσαν τα πρώτα ζώα και φυτά. Από τότε απλωθήκαμε σε όλο τον πλανήτη με τα σημερινά κρίσιμα νούμερα και καταστάσεις

Για πρώτη φορά στην γεωλογική ιστορία, όπως την γνωρίζουμε, υπάρχει κάποιο είδος που η δραστηριότητα του επιδρά σε πλανητική κλίμακα.

Οποιεσδήποτε ομοιότητες με τα μυρμήγκια, τους τερμίτες, τους προγόνους μας ή τις κοινότητες των ινδιάνων της προκολομβιανής Αμερικής δεν είναι παρά παρωδία του προβλήματος.

Στην αρχή έμοιαζε με βαριά απειλητική συννεφιά στον ορίζοντα. Τώρα ξαφνικά είναι κανονική θύελλα σε πλήρη εξέλιξη και ισχύ. Να πρόκειται για αναζωογονητικό μπουρίνι; ή μήπως κάτι πολύ παραπάνω;

• Η ιστορία με τα ορυκτά καύσιμα φτάνει οριστικά σε ένα τέλος. Δεν υπάρχουν σε αφθονία ούτε για μας και τα παιδιά μας, ας μη μιλάμε για εγγόνια και μακρινούς απογόνους.
• Η παγκόσμια θέρμανση δεν είναι υπόθεση και νοητικό πείραμα. Είναι προβλέψιμη, σχετικά μετρήσιμη, έχει πάρει μπρος και κανείς δεν ξέρει τις ακριβείς συνέπειες. Οι γνώσεις μας δεν είναι επαρκείς για τη περιγραφή κάποιας λύσης.
• Ο τρόπος που παράγουμε (και καταναλώνουμε) τροφή έχει πολλά προβλήματα. Να παραθέσω μερικά. Κατ' αρχήν δεν αρκεί για όλους. Στα μέρη του πλανήτη που δεν πεινάμε, πετάμε καθημερινά τόνους (500 γρ. κάθε Έλληνας) στα σκουπίδια. Η καλλιεργήσιμη γη έχει στραπατσαριστεί ανεπανόρθωτα (στην Αυστραλία ερημοποιείται ο βασικός σιτοβολώνας της ηπείρου με μη αναστρέψιμο τρόπο). Στην Ιαπωνία προσέχουν σαν κόρη οφθαλμού τα πλούσια δάση τους και ταυτόχρονα εισάγουν (ακριβή) ξυλεία λεηλατώντας τις ζούγκλες στον τρίτο κόσμο. Οι αγελάδες μας, πέρδονται μεθάνιο κατά κολοσσιαίες ομοβροντίες, «ζουν» και θανατώνονται με τρόπο που προσβάλλει την ανθρωπιά μας και καταλήγουν σε προβληματικά γαλακτοκομικά και μπιφτέκια που απειλούν την δημόσια υγεία. Έχουμε εξαπολύσει μεταλλαγμένες μορφές ζωής στο οικοσύστημα με συνέπειες που θα πλήξουν σαν ντόμινο τις μορφές ζωής που εξελίχτηκαν μαζί μας εδώ και εκατομμύρια χρόνια. Και εδώ οι ακριβείς συνέπειες ξεφεύγουν από το πλαίσιο των γνώσεων μας, δεν έχουμε ιδέα για το τσουνάμι που θα ακολουθήσει.
• Ο ανταγωνισμός μας με τους υπόλοιπους συγκάτοικους σε αυτόν πλανήτη έχει οδηγήσει σε εξαφανίσεις ειδών και απειλεί με μαζικές εξαφανίσεις που συγκρίνονται άνετα με πλανητικών διαστάσεων καταστροφές του απώτατου παρελθόντος.

Νομίζω ότι όλοι, λίγο-πολύ, ξέρουν ότι αυτά ισοδυναμούν με την ιδιόρρυθμη στάση εκείνου του μυθικού προσώπου που πριόνιζε το κλαδί στο οποίο καθόταν αμέριμνα. Μοιάζει σαν να τρελαθήκαμε.

Μοιάζει σαν να παραείναι παράλογη η στάση του ανθρώπινου είδους.

Είναι δυνατόν; Καλά δεν καταλαβαίναμε τόσα χρόνια τι πριονίζει το πριόνι; Μπορεί να φανήκαμε τόσο αφελείς; εμείς τα ξαδέλφια του Αϊνστάιν, του Νεύτωνα, του Αριστοτέλη, του ανώνυμου εφευρέτη του τροχού;

Την ίδια ερώτηση μπορεί να την κάνει κανείς ατενίζοντας εκ του ασφαλούς τα ερείπια δεκάδων πολιτισμών που εξαφανίστηκαν στο παρελθόν. Δεν έβλεπε, ο απόγονος κάποιας μορφωμένης και ενημερωμένης πλουτοκρατικής ελίτ των Μάγια, ότι το δέντρο που κόβει είναι το τελευταίο;

Η απάντηση στοιχειώνει τα χαλάσματα: Κατηγορηματικά όχι. Φρόντιζε το μικρό ατομικό του συμφέρον, ενώ οι νεκροί γείτονες του, θα έπρεπε να του θυμίζουν ότι έρχεται η σειρά του. Ο τελευταίος των νεκρών, μια σειράς γεγονότων που θα μπορούσαν να αποτραπούν. Ή όχι; Διότι αυτό που συμβαίνει τώρα, είναι ακριβώς ότι έπαθαν προ πολλού άνθρωποι λογικοί και σοβαροί, ακριβώς όσο είμαστε και εμείς οι σύγχρονοι. Η μεγάλη, η δραματικά μεγάλη, διαφορά έγκειται στο γεγονός ότι για πρώτη φορά συμβαίνει σε παγκόσμια κλίμακα. Αυτή τη φορά δεν θα υπάρχει κάνεις να στοχάζεται μελαγχολικά πάνω από τα ερείπια και να αναρωτιέται πόσο βλάκες θα μπορούσαν να υπάρξουν οι πρόγονοι του.

Είναι η μοίρα μας να εξαφανιστούμε;

κλειστό σύστημα

Αυτό που πρέπει επειγόντως να αντιληφθούμε είναι ότι είμαστε μέρος ενός κλειστού συστήματος. Η Γη, όπως και κάθε άλλο κλειστό σύστημα έχει όρια και σύνορα. Δεν υπάρχει τρόπος να τα υπερβούμε. Εκεί που τελειώνει η επικράτεια μας αρχίζει το αχανές, σκοτεινό, το φονικά αφιλόξενο διάστημα.

Δεν υπάρχει τζάμπα φαΐ στο σύμπαν είπε για κάποιο παρόμοιο ζήτημα ο Αϊνστάιν. Ισχύει απόλυτα για τον πλανήτη που έχουμε για πατρίδα.

Δεν μπορείς να επεκτείνεις τις δραστηρίοτητες του ανθρώπου πέρα από τη σφαίρα αυτή. Δεν χωράει το κλειστό σύστημα εσαεί ανάπτυξη και επέκταση. Τελεία και παύλα. [βιόσφαιρα vs "ανάπτυξη"]

απίθανη ανάβαση στην πολυπλοκότητα

Αντίθετα αυτό που φαίνεται εξαιρετικά απίθανο και κατά τους αιώνες γέννησε δοξασίες, θεωρίες ακόμα και ολόκληρες θρησκείες, που έδωσε και δίνει ακόμα μια αίσθηση ασφάλειας και αιωνιότητας είναι το γεγονός ότι η Γη μοιάζει ανεξάντλητη.

Μοιάζει να γέννησε από τα σπλάχνα της όλη αυτή την συναρπαστική πολυπλοκότητα, τα εκατομμύρια είδη φυτών, ζώων, μικροβίων, καύσιμης ύλης, ομορφιάς, ηλιοβασιλεμάτων, άγριων βουνών, απέραντων τοπίων και αμμουδερών ακτών, αισθητικής και πνευματικότητας. Πνευματικότητας που επιτρέπει στον άνθρωπο από την προνομιακά νοήμονα θέση του να στοχάζεται για την ύπαρξη και το τέλος των πάντων.

Η πραγματικότητα, γνωστή πλέον μετά το Δαρβίνο, είναι συγκλονιστικά πιο απλή και εξαιρετικά πιο γοητευτικά πολύπλοκη:

ότι βλέπουμε γύρω μας υπάρχει χάρη σε καμιά δεκαπενταριά βασικά στοιχεία του περιοδικού πίνακα που γεννήθηκαν στα σπλάχνα μακρινών ήλιων οι οποίοι τελείωσαν τη ζωή τους με θεαματικές εκρήξεις, στο υδρογόνο που υπάρχει από την απαρχή των πάντων, το big bang, και στην άφθονη ενέργεια που εισρέει από το δικό μας ήλιο και τον ζωντανό θερμό πυρήνα της ίδιας της Γης.

από αυτή την άποψη ο πλανήτης μας κάθε άλλο παρά κλειστός είναι. έχει δύο πηγές κατ αρχήν τον ήλιο και κατά δεύτερο το ζωντανό, θερμό εσωτερικό του. από εκεί προέρχεται όλη η αναγκαία "καύσιμη ύλη", η ενέργεια που γέννησε και τροφοδοτεί αυτήν την απίστευτη πολυπλοκότητα. Κατά ένα προφανώς ατυχή τρόπο είναι και οι μόνες πηγές που χρησιμοποιούμε ελάχιστα. Γιατί όμως; Για τα επόμενα τρία δισεκατομύρια χρόνια ο ήλιος θα βομβαρδίζει τη γη με αρκετή ενεργεια που θα επέτρεπε στον ανθρώπινο πολιτισμό όχι απλώς να συντηρηθεί αλλα να έχει αποθέματα για άλλο τόσο χρονικό διαστημα.

τι συμβαίνει;

Όλα αυτά που λέμε τώρα μοιάζουν σημαντικά άλλα έχουν ένα σοβαρό επικοινωνιακό μειονέκτημα, δεν ακούγονται καθόλου επείγοντα.

Αντίθετα, επείγον δείχνει να είναι αυτό που βρίσκεται καθημερινά στην πρώτη σελίδα: ύφεση, ντόμινο υπερχρεωμένων κρατών στην ευρωπαϊκή ένωση και όχι μόνο, ελλείμματα και αρνητικά ισοζύγια, ελλειμματικοί προϋπολογισμοί, χρεωμένα νοικοκυριά και επιχειρήσεις, τράπεζες στην περιοχή της κατάρρευσης, ρευστότητα χρήματος κοντά στο μηδέν. Με μια κουβέντα, παγκόσμια οικονομική κρίση.

περιβαλλοντική απειλή και φτώχεια λοιπόν;

ο χειρότερος δυνατός συνδυασμός;

Πως να πάρεις γενναίες αποφάσεις που απαιτούν χρήματα των φορολογουμένων όταν αυτοί βλέπουν σχολεία να κινδυνεύουν, τα πανεπιστήμια της Αγγλίας να κλείνουν τις πόρτες, νοσοκομεία και ιατρικές υπηρεσίες να περιορίζονται, το ίδιο το οικογενειακό εισόδημα να συρρικνώνεται;

ηθική και ιδεολογική κρίση

Όταν κανείς σχεδόν από το πολιτικό σύστημα, τους πνευματικούς ανθρώπους και κυρίως τον επιχειρηματικό κόσμο δεν δείχνει να έχει το ηθικό έρεισμα, την έξωθεν καλή μαρτυρία και το ηθικό ανάστημα να πει τα πράγματα με το όνομα τους.

Πως, όταν ολόκληροι πληθυσμοί στις αναπτυγμένες χώρες, και ιδίως στη δική μου, ενεπλάκησαν στην διαπλοκή, παραβιάζοντας νόμους και κανόνες, στη διαφθορά, χρησιμοποιώντας χρήματα και επιρροή, στην απάθεια προς την κοινωνική συνοχή, εξυπηρετώντας τα στενά προσωπικά τους συμφέροντα, θα βρεις αξιόπιστους συμμάχους για την έξοδο από την οικονομική και την περιβαλλοντική κρίση.

μήπως πρέπει πρώτα να βρούμε μια κάποια λύση για την ίδια την κρίση αξιών που μας ταλανίζει

ή μήπως οι άνθρωποι που βλέπουν την πραγματικότητα γύρω τους να γίνεται αγνώριστη, όταν ήθη, έθιμα, συνήθειες, γλωσσικές και θρησκευτικές ομοιομορφίες να διαταράσσονται βίαια, η ασφάλεια στο δρόμο και στο σπίτι να απειλείται με κατάρρευση από την παρατεταμένη και ανεξέλεγκτη εισβολή πεινασμένων μεταναστών, μια εισβολή που έχει αυξητική τάση και προβλέπεται να πάρει εκρηκτικές διαστάσεις, θα έχουν διάθεση να σκεφτούν το μέλλον; θα θελήσουν να δείξουν κατανόηση;

η εμπειρία δείχνει το αντίθετο.

μήπως έχουμε μπει ήδη σε ένα ανεξέλεγκτα κατερχόμενο σπειροειδές, σε μια κοινωνική, οικονομική, πολιτική και περιβαλλοντική δίνη από την οποία δεν υπάρχει απόδραση;

Πραγματικά δεδομένα - Πριονίζοντας το κλαδί

όταν τα πράγματα γίνονται σκούρα είναι καλό να κοιτάζει κανείς τα πραγματικά, μετρήσιμα και αποδείξιμα γεγονότα.

Τίποτε απ' όσα ανέφερα για το περιβάλλον δεν είναι περισσότερα από αυτά που τεκμηρίωσε η διεθνής επιτροπή επιστημόνων υπό την αιγίδα του ΟΗΕ. Μάλλον έχω παραλείψει τα πιο εφιαλτικά σενάρια.

Τίποτε απ' ότι ανέφερα για την ηθική κρίση που βασανίζει τις δυτικές κοινωνίες δεν είναι σοβαρότερο από αυτό που ζω καθε μερα στην Ελλάδα, τις αναπτυσσόμενες χώρες της Αφρικής, της Λατινικής Αμερικής και της Ασίας.

Τίποτε από αυτά που έθιξα στο ζήτημα των ορυκτών καυσίμων δεν είναι κατώτερο των προβλέψεων που κάνουν οι πιο έγκυρες οικονομικές αυθεντίες που προειδοποιούν ότι το πετρέλαιο μάλλον έχει φτάσει το σημείο μέγιστης παραγωγής του και μπαίνει ή έχει μπει στη φάση της κρίσιμης εκμετάλλευσης

Θα χρειαζόταν να αναπτύξω κάποια ρητορική για το νερό, τη χρήση και τη διαχείριση του; στην Κύπρο φοβάμαι ότι δεν χρειάζεται.

παρ' όλ' αυτά:

Ο μπλε υδάτινος πλανήτης μας έχει μόνο 1,5% γλυκό νερό και η κρίση είναι ήδη σε κάποιες περιοχές παραπάνω από ορατή.

οι σχετιζόμενες με το νερό ασθένειες είναι μια αυξανόμενη ανθρώπινη τραγωδία, αφού σκοτώνουν περισσότερους από 5 εκατομμύρια ανθρώπους κάθε χρόνο, δέκα φορές ο αριθμός των νεκρών στους συνήθεις πολέμους. 2,3 δισεκατομμύρια άνθρωποι υποφέρουν από ασθένειες που σχετίζονται με ακάθαρτο νερό. Περίπου το 60% της παγκόσμιας νηπιακής θνησιμότητας παγκόσμια οφείλεται σε επιμολύνσεις και παρασιτικές ασθένειες που σχετίζονται με το νερό.

Τα μέτρα που παίρνουμε για τη διατήρηση της ποικιλίας των υπαρκτών ειδών είναι κατώτερα του ρυθμού εμφάνισης ειδω που μπαίνουν στη ζώνη κινδύνου.

Σπάζοντας, εδω κι εκει, με τυχαίο τρόπο, τους ενδιάμεσους κρίκους της τροφικης αλυσίδας βάζουμε ολόκληρο το σύστημα σε δοκιμασία κατάρρευσης.

τι να κάνουμε;

Τι θα κάνουμε λοιπόν;

κι εδώ ανοίγονται χονδρικά δύο δρόμοι. Ο ένας λίγο-πολύ είναι να συνεχίσουμε όπως είμαστε. Να θεωρήσουμε ότι τα μέσα που μέχρι τώρα χρησιμοποιούμε για να λύνουμε προβλήματα είναι επαρκή.

Ότι η κατάσταση όπως διαμορφώθηκε μετά το 2ο Παγκόσμιο πόλεμο και το τέλους του λεγόμενου ψυχρού πολέμου είναι αρκετά ικανή να διαχειρίζεται τα του πλανήτη. Ότι θέλει μερικά μερεμέτια εδώ κι εκεί αλλά επαρκεί για σαν πλαίσιο. Ας ανασκουμπωθούμε, ας κινητοποιήσουμε τον ΟΗΕ, ας πείσουμε τις ισχυρές κυβερνήσεις, ας απευθυνθούμε στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στην Κομισσιόν, ας παλέψουμε μέσα στα θεσμικά και τα περιφερειακά όργανα. Δεν μπορεί παρά η κοινή λογική τελικά να επικρατήσει. Θα βρούμε την άκρη. Υπομονή και επιμονή.

Ο Χίτλερ της εποχής μας

προσωπικά προτείνω να σκεφτούμε λίγο πιο πολύ. Να αναρωτηθούμε αν η νέα κατάσταση απαιτεί και νέα μέσα και θεσμούς.

Αυτό που αντιμετωπίζουμε είναι κάτι ανάλογο με την κατάσταση στην οποία βρέθηκε ο κόσμος πριν τον τελευταίο παγκόσμιο πόλεμο.

προτείνω να σκεφτόμαστε την περιβαλλοντική κρίση σαν το Χίτλερ της εποχής μας. Σαν ένα επείγον πιεστικό κίνδυνο με τον οποίο δεν μπορείς να διαπραγματευτείς και να ερθεις σε καποιου ειδους εντιμη συμφωνια μαζι του, αλλά φοβαμαι, σαν κάποιον που είσαι υποχρεωμένος να αντιμετωπίσεις.

Με τη διαφορά ότι ο Χίτλερ ή ο παγκόσμιος πόλεμος το 1940 δεν απείλησε την ανθρωπότητα με εξαφάνιση ή τον πλανήτη με θάνατο.

Μπορούμε με σιγουριά νομίζω να μιλήσουμε για μια παγκόσμια πολιτική κρίση που θα πρέπει να λυθεί με πολιτικά μέσα. Ή το χάος.

Αναγκαστικά, λόγω της πολυπλοκότητας του προβλήματος, δεν μπορεί παρά να είναι αντίστοιχα πολύπλοκη αλλά και πρωτοφανής. Λύση, που θα πρέπει, ταυτόχρονα, να αλλάξει σε μεγάλο βαθμό τον τρόπο με τον οποίο ζούμε, σκεφτόμαστε και δρούμε. Έχουμε ανάγκη από καινούργιες ιδέες, καινούργιους σχηματισμούς και καινούργια μέσα δράσης.

με ποιους πρέπει να πορευτούμε και ποιους πρέπει να ξεπεράσουμε εμεις αλλα και η ιστορία στην αναζήτηση αυτής της λύσης;

ποιοι είναι οι φίλοι και σύμμαχοι; ποιος ο αντίπαλος σε μια τέτοια προσπάθεια;

κατ αρχήν θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι πρέπει να αλλάξουμε συμπεριφορά, συνήθειες και παγιωμένες ιδέες όλοι μας. Ο καθένας από μας ξεχωριστά και για τον εαυτό του. Με τελικό κριτή τη συνείδηση του.

Κατά συνέπεια, έχουμε ανάγκη και από μία παραγωγική/καταναλωτική επανάσταση που θα αλλάξει κατ' αρχήν εμάς τους ίδιους. Η σπατάλη πόρων είναι αντικοινωνική είτε τη διαπράττουν επιχειρήσεις, είτε κρατικές συνιστώσες όπως οι κυβερνήσεις και οι δήμοι, είτε ατομικά οι πολίτες. Αυτά όλα, θα πρέπει να διαμορφώσουν ένα νέο πλαίσιο υποχρεώσεων, φορολογικών ρυθμίσεων, και ηθικής. Το ‘πληρώνω και σπαταλάω/ρυπαίνω όσο θέλω' δεν είναι πλέον ηθικά αποδεκτό.

καπιταλισμός/αγορά/ατομική ιδιοκτησία

Από μια άποψη, η συγκυρία είναι ιστορικά ευτυχής.

Η οξύτατη περιβαλλοντική κρίση που έχει για κορυφή της την κλιματική αλλαγή συνδυάζεται στις μέρες μας με μια οικονομική κρίση που ανέτρεψε το θεμελιώδες ιδεολόγημα του φιλελεύθερου καπιταλισμού ότι το κέρδος, σαν το ιερο δισκοπότηρο ειναι η κινητήρια δύναμη της ευημερίας και άρα, είναι ανώτατη ηθική αξία. Ότι το κέρδος συσσωρεύει πλούτο που αργά ή γρήγορα θα διαχυθεί στην κοινωνία για την κάνει καλύτερη.

Αντίθετα, φάνηκε ότι χρειαζόμαστε επενδύσεις σε κοινωνικά αγαθά που είναι κοινό κτήμα: υγεία, γνώση, ελεύθερο χρόνο. Ο πλούτος οφέιλει να διαχέεται με τρόπους που αποτελουν δημοσια άϋλα και υλικα αγαθα και μόνο το πλεόνασμα του είναι ηθικά αποδεκτό να συσσωρεύεται.

Ιδεολογικά, το φιλελεύθερο όραμα νίκησε κατά κράτος την σοσιαλιστική/κοινωνική/ κρατική, πέστε-τη-όπως-αγαπάτε, διαχείριση της ιδιοκτησίας, γιατί πρώτον, υποσχέθηκε αυτόματη ανακατανομή του πλούτου και δεύτερον, γιατί το “άλλο” παράδειγμα απέτυχε παταγωδώς και κατέρρευσε χωρίς να βρει έστω και ελάχιστη υποστήριξη από τους λαούς που είχαν την ατυχία να το βιώσουν.

Και να ‘μαστε σήμερα: Πίσω από κάθε παράλογη, αντικοινωνική πράξη, πίσω από κάθε κομμένο δέντρο στον Αμαζόνιο, πίσω από κάθε πεισματική άρνηση της παγκόσμιας θέρμανσης, πίσω από κάθε γενοκτονία, πίσω από κάθε κιλό νοθευμένο γάλα θα βρείτε το κέρδος. Δεν χρειάζεται να εμβαθύνετε πολύ.

Και που είναι η αναδιανομή αυτού του κέρδους; Που είναι τα λεφτά; Αυτά τα λεφτά, που υποσχέθηκαν οι γκουρού των αγορών και οι θεωρητικοί του καπιταλισμού αλλά και θλιβεροί γραφειοκράτες πολιτικοί;

Κατά την ταπεινή μου γνώμη μπορεί κανείς να βγάλει δυο συμπεράσματα που φαίνονται και είναι απλά, αλλά, καθόλου απλοϊκά:

Πρώτον, το παγκόσμιο πολιτικό σύστημα τα έφαγε τα ψωμιά του. Δεν τα κατάφερε. Και κινδυνεύουμε με ανυπολόγιστη παγκόσμια καταστροφή του ενδιαιτήματος μας.

Δεύτερον, ο καπιταλισμός όπως τον γνωρίσαμε είναι παράγοντας φτώχειας και καταστροφής και σε καμιά περίπτωση δεν οδηγεί στην μαζική ευημερία και ανάπτυξη. Τουλάχιστον, αυτό δεν συνέβη ιστορικά ποτέ, για άξια λόγου χρονικά διαστήματα. Πάντα, η πλουτοκρατική κοινωνική οργάνωση, κατέληξε σε καταστροφικές, μαζικές και γεμάτες πόνο, μετακινήσεις πληθυσμών, πολέμους γενοκτονίες και καταρρεύσεις.

Το λιγότερο στο οποίο θα έπρεπε να ποντάρουμε, πια, είναι, μια άλλη πολιτική και μια άλλη κοινωνική διαχείριση του πλούτου. Μια τέτοια άλλη πολιτική πρέπει να χαρακτηρίζεται από ευφυΐα, την ηθική της αλήθειας και τη διαφάνειας και τη διεύρυνση της δημοκρατίας. Επίσης εκ των πραγμάτων πρέπει να είναι μια πολιτική παγκόσμια. Ποιο το όφελος υπό τις παρούσες συνθήκες να αναζητεί κανείς τη μικρή ουτοπία σε ένα και μόνο χώρο; Είμαστε στο ίδιο καζάνι (κυριολεκτικά), με τους συμπολίτες όπου γης.

κράτη/κυβερνήσεις/δικαιώματα

Έχω τη γνώμη ότι οι μεγαλύτερες επινοήσεις της ανθρώπινης φυλής είναι η δημοκρατία και η επιστημονική σκέψη. Η πρώτη γιατί είναι το μόνο ασφαλές σύστημα αμοιβαίων συμβιβασμών και εξασφάλισης κοινής επιβίωσης χωρίς αλληλοεξόντωση. Και στηρίζεται στη λογική.

Η δεύτερη, γιατί είναι ο μόνος γνωστός τρόπος για συμφωνήσουμε πάνω σε αντικειμενικές αλήθειες: ένα κι ένα θα κάνουν δυο μέχρι κάποιος να μας αποδείξει, πάλι με τη λογική, ότι κάνουμε λάθος.

Σε ότι αφορά τη δημοκρατία είναι φανερό ότι η αντιπροσωπευτική μορφή που έχει σήμερα δεν είναι ούτε επαρκής, ούτε ικανή να λύνει προβλήματα, ούτε έχει καταφέρει να αφομοιώσει, μέρος έστω, από την επανάσταση στη διακίνηση πληροφορίας, ιδεών, διαβούλευσης, ικανότητας αποφάσεων και διάχυσης δράσεων που προσφέρουν οι εξελίξεις στα νέα μέσα επικοινωνίας, τα ασύρματα δίκτυα και το ίντερνετ. Η επανάσταση αυτή μπορεί να φέρει στη δημοκρατία πολύ κοντά στο ιδεώδες της αμεσότερης εξάσκησης και εφαρμογής της. Λίγο-πολύ εκατομμύρια άνθρωποι έχουν σήμερα τη ικανότητα και τη διάθεση να διαβουλεύονται με τον ίδιο καθημερινό τρόπο που το έκαναν οι Αθηναίοι της κλασσικής περιόδου. Απλώς στερούνται τη θεσμική δυνατότητα.

Ακόμα, σήμερα, αναδύονται πιεστικά, για πρώτη φόρα μετά τον ευρωπαϊκό Διαφωτισμό, νέα δικαιώματα. Το δικαίωμα του οικοσυστήματος αλλά και την καλλιεργήσιμης γης σε αξιοπρεπή, βιώσιμη, ανάπαυλα από την ανθρώπινη δραστηριότητα, το δικαίωμα του πολίτη να θεωρεί τον εαυτό του μέρος του περιβάλλοντος και όχι μόνο της ανθρώπινης κοινωνίας, τα δικαιώματα των ζώων και πιθανόν αρκετά ακόμη.

Η Δημοκρατία πρέπει να διευρυνθεί τόσο ‘ποσοτικά' ώστε να καθιερώσει την άμεση διαβούλευση ανάμεσα σε κοινότητες, κινήσεις πολιτών και τις εκφράσεις του κράτους όσο και ποιοτικά, ώστε να συμπεριλάβει στις αρχές και τις διαδικασίες της τα υποκείμενα των νέων δικαιωμάτων.

Για να το πω όσο πιο απλά γίνεται: πρέπει να βάλουμε στο δημοκρατικό παιχνίδι, τόσο ανθρώπους, όσο ζώα αλλά και βλάστηση. Ακόμα, δικαιώματα διεκδικούν, έννοιες και πράγματα. Οι ‘οικονομικοί' μετανάστες της νέας εποχής που εγκαταλείπουν τις εστίες τους λόγω καταστροφής των πόρων είναι εξ ίσου πρόσφυγες όσο και οι αντιφρονούντες σε δικτατορικά καθεστώτα ή τα θύματα κάποιας γενοκτονίας.

Τα οικοσυστήματα δεν ψηφίζουν, αλλά πρέπει να αποκτήσουν θεσμικά κατοχυρωμένη φωνή, τα ποτάμια, ο υδροφόρος ορίζοντας και οι παραλίες και το τοπίο έχουν δικαιώματα βιωσιμότητας.

Η ατμόσφαιρα της Γης αδυνατεί να παραστεί στα ανθρώπινα δικαστήρια αλλά έχει ηχηρά επιχειρήματα.

Με δυο λόγια, αρχίζουμε να αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο και θα πρέπει να τον συμπεριλάβουμε στους δημοκρατικούς κανόνες, όχι ως κτήμα ή και κτήση μας αλλά ως οντότητα με καθολικά και επί μέρους δικαιώματα. Σαν συνέταιρο και συγκάτοικοι.

Αν θέλουμε να επιφυλάξουμε κάποιο ειδικό ρόλο για μας τους ανθρώπους, θα είναι να θεωρήσουμε τον εαυτό μας ως το μόνο μέχρι στιγμής γνωστό νοήμον συστατικό της παγκόσμιας δημοκρατίας.

Μέχρι εκεί και με όλες τις ηθικές συνέπειες που έχει αυτή η μοναδική προνομιακή θέση σε ένα πολύπλοκο νομικό σύστημα σαν κι αυτό που προτείνω και πιεστικά αναδύεται από την Ανάγκη.

Δεν είμαστε σε θέση να ζήσουμε χωρίς να αποκαταστήσουμε μια βιώσιμη συμβιωτική σχέση εμπιστοσυνης με μικρόβια, έντομα, βλάστηση, περιβάλλον και τους στενούς συγγενείς μας, τα ζώα.

Υπάρχει μια διάχυτη ιδεολογική τάση ανάμεσα σε πολλούς ανθρώπους, παγκόσμια, που θα συμφωνήσουν με όλα όσα είπα αλλά καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η μοναδική διαφαινόμενη λύση είναι η απάρνηση ενός μεγάλου μέρους όσων έχουμε συνηθίσει να θεωρούμε μέρος του σύγχρονου κόσμου.

Για επιστρέψει η Γη σε ένα ισορροπημένο μοντέλο που θα φιλοξενεί στην αιωνιότητα ανθρώπους και συμβιωτικό περιβάλλον με ασφάλεια και αειφορία, θα πρέπει να απλώσουμε τα πόδια μέχρι εκεί που φτάνει το σεντόνι. Να επιστρέψουμε σε μορφές καλλιέργειας που ήταν διαδεδομένες πριν την βιομηχανική επανάσταση, σε μορφές εμπορίου και ιδιοκτησίας που υπήρξαν πριν το χρήμα και τα πιστωτικά συστήματα, να περιορίσουμε την ανάγκη σε κατανάλωση ενέργειας σε πολύ χαμηλότερα από τα σημερινά επίπεδα, έτσι, που το σύστημα, να αντέχει να απορροφά τους ρύπους.

Φοβάμαι ότι πίσω από αυτή τη ρομαντική επιστροφή στο μεσαίωνα και ίσως πιο πέρα ακόμα, κρύβεται ακριβώς αυτό: ο Ρομαντισμός που αποτέλεσε τον κυρίαρχο ιδεολογικό εχθρό του Διαφωτισμού. Και θα μπορούσα να τον ενοχοποιήσω για μερικές πολύ ακραίες ιδεολογικές τάσεις που αναπτύχθηκαν τον εικοστό αιώνα

Όσοι υποστηρίζουν αυτές τις ιδέες δύσκολα μπορούν να απαντήσουν στο ανατριχιαστικό ερώτημα: τι θα γίνει με τα δισεκατομμύρια των ανθρώπων που δεν χωρούν σε αυτό το φαινομενικά ειδυλλιακό μοντέλο; θα αφεθούν σε βασανιστικό θάνατο για επιβιώσουν οι εκλεκτοί; ποιος θ´ αποφασίσει ποιοι και πόσοι θα είναι οι εκλεκτοί που χωρούν στον πλανήτη-κιβωτό; πόσοι θα θυσιαστούν στο όνομα της σωτηρίας του πλανήτη και των μιας μειοψηφίας; αρκούν 3 δισεκατομμύρια νεκροί; 5; μήπως 7;

Είμαστε όλοι μαζί σε αυτό το καράβι και δεν είναι ηθικό ή εφαρμόσιμο ένα σχέδιο που προϋποθέτει την απόρριψη μέρους ή και της πλειοψηφίας των επιβατών στο όνομα της σωτηρίας του. Και ολ´ αυτα με πόνο, αίμα, σύγκρουση σε πρωτοφανή κλιμακα. Στο όνομα της οικολογίας καλλιεργείται μια επικίνδυνη φαντασίωση, που θυμίζει, τηρουμένων των αναλογιών, την Τελική Λύση των ναζί.

Είναι προφανές ότι πρέπει να βγούμε όλοι μαζί από τις συμπληγάδες. Η άλλη λύση που προτείνεται σε διάφορες παραλλαγές όπως χονδρικά την περιέγραψα, έχει συχνά σαν προμετωπίδα τον όρο "αποανάπτυξη", δυστυχώς, δεν είναι παρά μια "λύση" που σκέφτονται άνθρωποι με νοοτροπία διανοούμενου της Δύσης και δεν είναι παρά η άλλη όψη του νομίσματος της λύσης που προωθούν υπερσυντηρητικοί διανοητές και και νέοφιλελεύθεροι οικονομολόγοι. Η "αποανάπτυξη" εμφανίζεται σαν οικολογική λύση αλλά στην πραγματικότητα βγάζει από την εξίσωση το δικαίωμα όλων των ανθρώπων για αξιοπρεπή ζωή, επιδίωξη στην ευημερία και την προσωπική ευτυχία. Συχνά δε, παίρνει τη μορφή δοξασίας ή παράθρησκευτικής ιδεοληψίας, στο όνομα της ιερής Φύσης.

Σαν λύση προτείνει το εξίσου κοντόφθαλμο δήθεν ντετερμινιστικό επιχείρημα: μια και δεν μπορούμε όλοι να ζούμε καλά ας επιβιώσουμε όσοι αντέχει οι βιόσφαιρα επιστρέφοντας σε χαμηλές τεχνολογίες και κοινωνική οργάνωση.

Σε τελευταία ανάλυση το προτεινόμενο αποτέλεσμα δεν διαφέρει από αυτό ήδη κάνει το παγκόσμιο πολιτικό και οικονομικό σύστημα: συνεχίζει την καταστροφική πορεία υπολογίζοντας ενδομυχα ότι λίγοι θα επιζήσουν από την κατάρρευση αλλά αυτοί οι λίγοι θα είναι οι οικονομικά ισχυροί.

Και έτσι ξαναγυρίζουμε στην λογική της από πολλού νεκρής εκείνης ελίτ του εξαφανισμένου πολιτισμού των Μάγια ή της Νήσου του Πάσχα: δεν έβλεπαν το σκληρό μέλλον στα πρόσωπα των ήδη νεκρών συνανθρώπων τους;

Η ανθρωπότητα πρέπει να ξαναβρεί το νήμα που την έφερε με επιτυχία μέχρι εδώ και που στηρίζεται σε τρεις πολύ σημαντικές ιδιότητες που φαίνεται να έχει από τη φύση της:

την ανταγωνιστικη ατομική επιδίωξη για ευτυχία

την επινοητικότητα

την συλλογικότητα

Η ανθρωπότητα πρέπει να αναθεωρήσει και να αναθεωρεί διαρκώς την άποψη της για την ανταγωνιστική φύση του ανθρώπινου όντος και της ατομικής ιδιοκτησίας. Θα πρέπει να αρχίσουμε σιγά σιγά να αναγνωρίζουμε οτι αυτοί ειμαστε: ούτε εκπεσοντες αθώοι άγγελοι, ούτε καταραμένοι διάβολοι που επιζητούν πάντα το κακό.

Η επινοητικότητα γέννησε κάθε μορφής παραγωγική διαδικασία που υπήρξε στο παρελθόν και θα υπάρξει στο μέλλον, την επιστημονική σκέψη, τη φιλοσοφία και απογειωσε τις τέχνες.

Η συλλογικότητα κατάφερε να μεγαλώσει τις ανθρώπινες κοινωνίες, να δημιουργήσει νομικά συστήματα και να αποτρέψει εξοντωτικούς πολέμους.

Τίποτα από όλα αυτά δεν είναι χάρισμα σε κάποια κυρίαρχη ιδεολογία. Μην ακούτε κουραφέξαλα. Είναι ιδιότητες του ανθρώπινου όντος και όχι μόνο αυτού, πολλά τέτοια χαρακτηριστικά συναντά κανείς σε κάποια μορφή και στους συγγενείς μας στο ζωικο βασίλειο.

Αν μπορούμε να βγούμε από την παγκόσμια κρίση ιδεών, τροφής, ενέργειας, ένδειας, αμορφωσιάς και καταστροφής των πόρων του πλανήτη, αν υπάρχει μια τελευταία ελπίδα, αυτή βρίσκεται στη διαμόρφωση μιας νέας συμμαχίας, που οι συνιστώσες της θα είναι διανοητές από επιστημονικούς χώρους, ομάδες και οργανώσεις πολιτών, μη κυβερνητικές και εθελοντικές δυνάμεις, στρατευμένες σε ένα σχέδιο σωτηρίας του πλανήτη και της αγοράς. Της αγοράς της αμοιβαίας κερδοφόρας ανταλλαγής και όχι του στυγνού/ανήθικου/αντικοινωνικού και αντιπεριβαλλοντικού κέρδους.

Αντί να ασχολούμαστε με πειράματα που περιλαμβάνουν βίαιη μείωση πληθυσμού και επιστροφη σε ένα αμφίβολο βουκολικο μέλλον καλο θα ειναι να πιέσουμε τις κυβέρνησεις να επενδύσουν τα χρηματα μας στοχευμένα στην ερευνα για τεχνολογίες εξοικονόμησης ενέργειας με στόχο τους μηχανικούς ρύπους μεσα στα επόμενα 50 χρόνια. Ειναι γνωστό πόσο μεγάλα άλματα μπορει να κανει η τεχνολογική εξέλιξη όταν διατίθενται επαρκεις ποροι. Ένα καλο παράδειγμα ειναι η τεχνολογίας των συσσωρευτων που γνώρισε άλματα μεσα σε μια δεκαετία αφου βιομηχανία της κινητής τηλεφωνίας διέθεσε χρήματα για κατασκευάσει πιο μικρά, ελαφρά και αποδοτικά τηλέφωνα. Οι μπαταρίες εγιναν πιο μικρές, αποδοτικές, καιμπιο φιλικές στο περιβάλλον μεσα σε ελαχιστο διαστημα ενώ ηταειχαν παραμείνει στάσιμα για σχεδον έναν αιώνα.

Ένα άλλο παράδειγμα με ολέθριες για το περιβάλλον συνεπειες στην εφαρμογή του ειναι η τεχνολογία των γεωτρήσεων που χρηματοδοτήθηκε αφειδώς απο τις πετρελαϊκές εταιρίες. Το να τρύπας αναζητώντας πολύτιμο κοίτασμα στον πυθμένα του ωκεανού μοιαζει σαν επιχειρεις να ανοίξεις μια τρύπα στο πεζοδρόμιο με ένα μακαρόνια ενώ βρίσκεσαι στο 9ο όροφο ενός κτιρίου. Κι όμως όταν υπάρχουν πόροι ειναι εφικτό.

Είναι προφανές ότι η ανθρωπότητα έχει ανάγκη από μια νέα συλλογικότητα. Η συλλογικότητα αυτή δεν πέφτει απ' τον ουρανό. Εγγονή της αρχαίας καμπούρας μας, της κοινωνικότητας, είναι παιδί του ανθρωπισμού και του διαφωτισμού, είναι αδελφή εξ' αίματος της σύνδεσης της επιστημονικής, δηλαδή της μετρήσιμης και αποδείξιμης λογικής μεθοδολογίας και φιλοσοφικής σκέψης.

Η δημοκρατία, τα δικαιώματα, ατομικά και κοινωνικά μετατρέπονται σε εμπόδια, όταν νομίζουμε ότι πάγωσαν στο χρόνο εδώ και δυο αιώνες. Έχουμε ανάγκη από συνεχή διερεύνηση, ανάπτυξη και επινόηση νέων δικαιωμάτων και νέων όλο και πιο άμεσων δημοκρατικών διαδικασιών. Έχουμε, τώρα, την ώρα της κοινωνικής κρίσης, ανάγκη, να διαφυλάξουμε και να υπερασπιστούμε χωρίς υπεκφυγές και ναι-μεν-αλλά τα ήδη κατοχυρωμένα δικαιώματα, ανθρώπων, ομάδων, περιβαλλοντικών οντοτήτων και ζώων.

Δεν υπάρχει μεγαλύτερο πατριωτικό καθήκον σήμερα από την υπεράσπιση της γειτονιάς σου, την υπεράσπιση της χώρας σου και του πλανήτη σου από τη κατάρρευση. Και σύμμαχος σου αλλά και κομμάτι του εαυτού σου είναι ο γείτονας, ο συνάδελφος, οι εθνικές ομάδες, οι γειτονικοί λαοί, ο διαφορετικός, ο “άλλος”, δίπλα μας. Όλοι αυτοί με τους οποίους πρέπει να κάνουμε μια γενναία συμφωνία για τα μεγάλα και να επιδιώξουμε έναν έντιμο συμβιβασμό για όσα μας χώρισαν στο παρελθόν.

Δεν υπάρχει μεγαλύτερο πατριωτικό καθήκον από το να συμβάλλω ώστε η χώρα μου να είναι ελεύθερη για όλους, ξένους και γηγενείς, μετανάστες και πρόσφυγες, πιστούς και άθεους.

Πατριωτικό είναι να δρας τοπικά και να σκέφτεσαι παγκόσμια. Να είσαι έτοιμος να συμβιβαστείς όχι μόνο με τους “άλλους” αλλά και με τα έντομα και τις κατσαρίδες.

Πατριωτικό είναι να ζεις και να πεθαίνεις με τη δημοκρατία.

Πατριωτικό, εθνικό και οικολογικό είναι να έχεις πάντα στο νου σου πως η ανθρωπότητα κάθε άλλο παρά έχει απαλλαγεί από την ανάγκη να παράγει επαρκή, υγιεινή και προσβάσιμη σε όλους τροφή. τόσο τοπικά όσο και παγκόσμια.

Πατριωτικό τέλος είναι να ξεμπερδέψεις μια και καλή με αταβιστικούς φόβους, προκαταλήψεις και τη μεγαλύτερη κατάρα που τελευταίου ενάμιση αιώνα: τον εθνικισμό και τις παραφυάδες του που έχουν δηλητηριάσει με σχιζοειδή φαντασιακά είδωλα γενιές και γενιές Ελλήνων και άλλων, γειτόνων και μη.

Αν δεν μπούμε εμείς μπροστά στον αγώνα για όλα αυτά, ποιος περιμένουμε ότι θα το κάνει; οι εκλογικοί-κομματικοί μηχανισμοί του πολιτικού συστήματος που βλέπουν μόνο κόστος, δημοσκοπήσεις και τετραετίες;

Ο καθένας από μας δεν είναι η λύση. Είναι μέρος της λύσης. Η λύση είναι στα χέρια των πολιτών που το πολιτικό σύστημα με νύχια και με δόντια προσπαθεί να τους πείσει ότι είναι απλώς τα μέρη του προβλήματος. Ακτιβιστές των δικαιωμάτων, περιβαλλοντικές οργανώσεις, πρόσωπα έντιμα και με κοινή λογική μέσα σε όλες σχεδόν τις παρατάξεις, ενεργοί πολίτες, τα ίδια τα παιδιά μας και τα αγέννητα εγγόνια μου: αυτή είναι η μεγάλη συμμαχία που μπορεί να ξεπηδήσει από αυτήν την κρίση. Το μέλλον πήρε μπρος, ξεκίνησε. Η θα είναι σκληρό και ζοφερό για ότι αγαπάμε ο καθένας ξεχωριστά και όλοι μαζί ή θα είναι πράσινο.

οι δρόμοι είναι μπροστά μας. Τίποτε δεν εχει κριθεί και τα πάντα ειναι ρευστά. Ας κανει ο καθένας την ερώτηση στο εαυτό του:

πολιτισμική οικολογία ή βαρβαρότητα;

Η παγκόσμια σημασία της απάντησης θα μπορούσε να συμβολιζεται ωραίοτατα από το γεγονός ότι αν είχα σημερα ραντεβού με το κύριο Ερογλου, με τον κύριο Οσαμα μπιν Λάντεν, τον κυριο πρόεδρο Ομπάμα δεν ειχα να προσθέσω ή να αφαιρέσω ούτε λέξη απο εισα είχατε την υπομονη να με ακούσετε να λέω.

Σας ευχαριστώ πολυ.